Hîkayeya Davîd û Yulîana

Beyntarê qezaya Hezex(tr: idil) û qezaya Mîdyadî de yew dewa suryanîyan esta ke nameyê aye Bsorîno(tr:haberli) yo. Ina dewi tam sîndorê Hezex û Mîdyadî ya û pabesteyê qezaya Hezexî ya. Kê wexto ke Hezexî ra şonê Mîdyad, kuwena polê çepî ser o. Yew qotî sero awanbîyaye ya û ca da bala mêrdimî ancena. Keyeyanê xo yê ke pê kerreyan virazîyayî, darê vamêrî, rezî û quleyanê çanî(tr: çan kuleleri) reyde vana ez ha ewtîya de ya.

Marc Chagall

Goreyê vatişan tarîxê Bsorînoyî di henzar seri ra vêşîr o. Ewro çande sey wextê verênan qalabalix nêba zî, yew dewa şeniki zî nêhesebîyena. Dewijî bitemamî suryanî yê û dewi de 25 heb kilîse est î.

Hîkayeya ma ina dewi de vêrena. Davîd, ina dewi de yeno dîna. Heşt serreya xo de ma û pîyê ey, Davîd raykenî Manastirê Mor Yakubî ke weyra de perwedeyê dînî biveyno. Davîd hewt seri weyra de maneno. Wexto ke manastirî de maneno, yew kinarî ra şono mektebê dewleti zî. Dewi ra ey ra yew seri şenikêr Yulîana esta ke a zî ê wextan şina mektebe ewilînî(tr: ilkokul).  

Şîyayîşê manastirî ra ver embazanê xo bînan reyde Davîd û Yulîana tim kay û kelebût kerdinî, geyraynî û pîya wext vîyarnaynî. Hema ê wextan de têkilîya ê wirdan, goreyê embazanê bînan dahîna cîya bîya. La wexto ke Davîd hewt serî manastirî de waneno, tene seri de yew di ray şinê yewbinan biveynî.

Davîd seran dima manastirî de perwerdeyê xo qedeneno û ageyreno dewa xo. Lîse zî ê seran de qedineno. Yulîana zî mektebo ewilîn dima nêşina mekteb. Suryanîyan de wendiş zaf karêko mûhîm nîyo û zafanê qayil nîyê gedeyê înan dewamê mektebî bikerî. Xususen semedê wendişê cenîyan ra ino fikirê înan zaf pêt o.

Davîd û Yulîana, mekteb dima emrê xo dewi de aîleyanê xo heti de vîyarnenî. Wirdînan zî pancêsê xo vîyarnayo. Davîd nimaj serê sibayî ra hewnî ra wardeno û heta şewî semedê debara keyê xo ra ardimê pîyê xo keno. Pîya citi kenî, rezê xo vervazdenî, karê yabanî kenî û şarap virazenî. Yulîana zî zafanê zereyê keyî de ardimê maya xo kena û karê keyeyî vervazdena.

Mexreban cenî camêrd pêro xortê dewi yenî têhet û tewir tewir kayan kaykenî. Tewr zaf voleybol yeno kaykerdiş. Ge ge heta orteyê şewi inê kayê înan dewom kenî. Eke bibetelîyê xo fînenê qahweyê dewi û pîya bîra şimenî ke pey honik bibê. Davîd zî Yulîana zî zafanê inê kayan de hedre benî. Roj mîyani de ge ge zereyê dewi de raştê yewbinan yenî û yewna zî inê kayan de. Semedo ke Yulîana zaf nêvejîyena teber, Davîd hema her şewi inê kayan de hedre beno ke Yulîana biveyno. Wirdî limitkî yewbinan ra ewnîyenî la inê ewnayîşî kilm ramenî. Beyntarê înan da yew enerjî est o la wirdî kinarî zî nişnî nameyê ino enerjîyî panî.

Ê wextan Tîktok xortanê dewi mîyani de beno popûler. Wirdî zî Tîktok şuxulnenî û wextirawext yewbinan rê vîdeoyan fînenî. Eke ge ge yewbinan rê mesaj bifînê zî, teraqa înan zaf kilm ramena. Yulîana zaf şermokin a û Davîd zî nêwazeno ke yew hereketa xelet bikero.

Serneweyê 2023î de xortê dewi yew kayê tîyatroyî orrganîze kenî û wazenî ke dewi de kaybikerî. Davîd û Yulîana zî inê xortan mîyani de yê. Ino kayî dima Davîd wazeno ke yew gami bifîno. Çand roj pêser pêdima fikirîyeno û qerarê xo pêt keno. Yew şewi pêro cesaretê xo anceno pêser, Yulîana rê nuseno û vano;

-          Ez to ra hes kena, eke ti zî mi ra hes kena ez qayila to reyde biba…

Yulîana heta a gami waştayeyi yew kinar, caran yew camêrdî reyde inawa yew tewir teraqi bile nêkerda. Dest û lingê aye têmîyan kuwenî. Qelbê aye gulp gulp keno, rîyê aye sûr beno sey firingî. Nêzana se bika. Saetan reyde cewab nêdana mesajê Davîdî. Peynî peyen şermeyê aye serkuweno û ageyrena Davîdî ra vana, ney…

Ino cewab mîneyê Davîdî qerefneno. Dest û lingê ey têmîyan kuwenî, çand daqqa refşîyeno… Nêzano se bikero. Yew di roj bêhîş bêhîş têwgeyreno. La ino halê ey zaf derg nêrameno. Çimkî o zî zano ke ay ewnîyayîşê Yulîanayî bîlasebep nîyê. Pitê xo nêkeno Davîd û sewbina yew çî nênuseno Yulîana rê.

Çande wext dima heyatê wirdînan, normal herikîyayîşê xo de dewam keno. Yulîana tayê wext tersena ke, komple Davîd aye ra dûr bikewo. La wextêko kilmî dima fehm kena ke Davîd, aye ra fek veranêdayo. Hewna medyaya sosyali de yewbinan takîp kenî û kêm kêm zî bibo, yewbinan rê Tîktokî ra vîdeoyan, Snapchatî ra snapan fînenî.

Aşman dima yew roj Davîd, Yulîana û tayê xortê dewi pîya şonê qezaya Nisebînî wareyê Avasipî yê. Gama ke weyra de pîknîk kenî, Davîd Yulîana rê yew snap fîneno û yew terraqa xorinî beyntarê înan de destpê kena. Ina terraqi wextirawext ramena û Davîd rojê binê şewi hewna ageyreno Yulîana ra vano;

-          Ez hema zî to ra hes kena û şenikeya mi ra ke inawa dewam keno. Eke zera to zî mi de est a, mi ra vaji.

Ina ray Yulîana vera Davîdî de nişna xo sey raya verêni bipawa. Tayê taket naket kena û peynî de vana;

-          Eya, ez zî şenikeya xo ra ke to ra hes kena. La ez zaf şermayaya ke to ra vaja.

A şewi eşqê Davîd û Yulîanayi vuslatê wirdînan reyde yewna merhale reseno. Edî wirdî benî waştayê yewbinan. Hema zî eşqê wirdînan, dewa Bsorîno de pêro dîna ra dûr û bêxeber sey yew estanika limitkî dewam keno. Davîd nika şew û roj xebetîyeno ke Yulîana reyde bizewejîyo û aye reyde bibê yewbinan.

Wirdînan zî yew şik nêdekerd eşqê xo. Ino eşq, zelal û pank destpê kerd û inawa dewam keno. Sereyê seserra vîst û yewinî de eşqê înan, sey hîkayeyanê qedîman rameno. Zera Davîd û Yulîanayi, sey yew vila vamêri wareyê Turabdînî xemelnena.

Vîst û Panc Rojê Mi Tirawîyayî!

 

              ‘’Eman eman seferey a

                Eman eman xurbetey a

                May min tu kor eskerey a’’[1]

Deyîra namdari ‘’eskerî’’ de sey naqarat inawa vajîyeno ke kê wexto ke ina deyîri ra ewnîyenî, kê veynenî ke xirabeya eskereyi ser o yew fitraf ameyo antiş. La inê tewir deyîrî, hetê cenîyan ra ameyî vatiş. Yanî mêrdimê ke eskereyi nêkerda. Eke camêrdî ke şîyê eskereyi kerda, vajê ma deyîra eskereyi nusenî, hunerê înan bibo zî beno ke nişnî binusî. Eskereyi, o tewir yew kar o.

Derheqê eskereyi de bawkalanê ma ra heta ewro tim çîyê nebaşî ameyî vatiş. Kê wexto ke inê çîyan goştarenî, mûmkin nîyo ke kê empatî bikê. Eskereyi, tesil karê empati nîyo. Kê heta ke nêkewî zereyê eskereyi, kê qalan û terraqan reyde nişnê ti ra çî fehm bikerî. Çîyo ewilîn ke ez şina derheqê eskereyi de vaja, ino yo.

Beyntarê baba ma û eskereyi de yew têkilîya nebaşi est a. Pîyê bawkalê mi Elî, bîlasebeb eskereyi nêkerda. Vato, ez nêkena û dewleti nişnayo ey de seraşêro. Eskereyi nêkerda û inawa emrê xo qedenayo. Heto bîn ra ewilî ra heta ewro zafê xortê ma çûrik girewto û eskereyi nêkerda. Înan ke kerda zî bedellî kerda. Xortê ma ke şîyê eskereyi zafanê semedê çûrikî ra deline xo nayo. Heta yew dayzayê mi semedê çûrikî ra kewt timarxane. J Mi tim henekê xo înan kerdinî ke çêra xo ay halan vistinî. Mi vatinê, pêro pêser şeş aşmi eskereyi kenî yanî, qay se bîyo, kê derdê xo ancenî. Ewro ez sere ra heta peynî heq dana înan ke ay hewa têwgeyrayî. Eskereyi, cayê camêrdan nîyo. Karê camêrdan qet nîyo. J

Eskereya mina kilmi senî vêreti? Yew qawiş de xeyr û xerîb des heb mêrdimî 25 roj seke cezaya yew sucî biancî. Yew hewş, yew kantîn û bînaya qawişî. Rojo ke saet 05:00-05:30 de destpê keno, edî nêzano biqedîyo.Werdê înan ra tewr zaf arayîya înan weş nêbî. Porsîyonê arayî kêm bînê û kê pê mird nêbînê. Mi ino problem rê yew çare dî bi. Qawiş de Licê ra bi nameyê Mehsum yew embazo zaza estbi. Eskereyi de tewr zaf ey reyde têkilîya mi estbî. Ino Mehsum arayî de zaf çî nêwerdinî. Ez zî arayî de tim ey reyde roniştinî û hema hema pêro çîyê ey mi werdinî. Mi yew saeti ra vêşîr arayî kerdinî. Nizdîyê peynîyan de Mehsum yew roj mi ra va, selîm to pereyê bedellî ke dayo înan, to ina arayî reyde înan ra vet, heta ti nika deyndarê înan bîyê.

Qomutanan ma reyde eynî çî werdinî û ma xo bi xo vatinê, riyê ino ra şap nêdebeno werdê ma. Ino fikirê ma inawa dewom kerd, heta ke ma ferq kerd ke qomutanî arayî de qet çay nêwenî…

Werdê teştareyî û şami zafanê weş bînê. Riyê ino ra mi kilo girewtibi weyra de. Normal de keyfê mi çinê bo, madê mi zî çinê beno û ez nişna çî biwera. La weyra de semedo ke saetê ma belî bî û heyatê ma yew nîzam mîyani de bi, madê mi zaf vîş bibi.

Roj mîyani de yan zî saet pancî ra dima mi gama ke wext bidînê, mi xo vistinê daran mîyan. Qişlaya ke ma tede bî, nizdîyê 150 serra bî û zaf darê xişnî, extîyarî mîyanê aye de estbî. Mi caran ande xişn daranê çamî nêdîbî. Dergeya înan 30-40 metre estbî ez vana qay. Mîyanê inê daran de geyrayîş zaf keyfê mi ardinî. Key mi wext bidînê, ez ay qalabalixê eskeran ra dûr kewtinî û mi xo vistinê inê daran mîyan. Mîyanê inê daran de mi yew kamelya veynaybî ke mekanê mino favorî weyra bi. Ina kamelya kiştê di bînayan de bî ke hem ay bînayî û hem zî a qamelya ameybî teriknayîş. Nuşteyê ke qamelya ser o nuştibî, behsê seranê 1992-1993î kerdinî ke îhtîmalo pîl ê wextan ra ke weyra teriknaye bi. Vaş û darî qamelya ra pêşîyaybî. Tayê dîsê aye rijîyaybî. Maseyo ke orteyê aye de ronaye bi, beno ke hîrês seri esto ke weyra de bi. Dormareyê ay masa de di hîrê heb sandalîyê estbî ke ê zî ê wextan ra mende bî. Inê sandalîyan ra tene yewi saxlem bî, ê binê şikte bî. Mi xo inê sandalîyan sero derg kerdinî û vengê daran û mîçikan goştaritinî. Yew sembire(simore) ge ge yew dari ra ameynî war û temaşeyê mi kerdinî. Herhal halê mi ra huyaynî huyaynî û ageyraynî dari ro vejîyaynî. Weyra de embazê mino tewr biaqil ay sembire bi.

Mi zafanê ina kamelya de kitabi wendinî. Ge ge pê telefonî ra radyo goştaritinî. Zaf keyfê mi ameynî ina kamelya rê. Teriknaye bî, yew xirbi manaynî, dar û vaşan mîyani de kê nişnaynî ya ferq bikerî la ino halê xo reyde pastoral yew asayîşê aye est bi. Seke wayirê yew hawayê efsunî bî. Inawa cayê ke wayirê yew hîşî yê, ewîl ra bala mi ancenî. Çande hîşo ke ina kamelya wegirotinî, mi tasvip nêkerdinî zî, zereyê aye de wext vîyarnayiş mi rê sey derman bi.

Temmuzê 2024î de yekzayê mi Eyyup zî şi bi eynî qişlaya mi de eskereyi kerdibî. Wexto ke esker de bi, yew şewi mi geyra û va, yekza to rê zehmet mi rê ‘’o da beni seviyor film müziği’’ abikeri, ez bigoştara... (Bi nameyê ‘’O da beni seviyor’’ yew fîlm esto ke sera 2001î de ameyo viraştiş. Ina deyîra ke Eyyup waşti, ino fîlm de cenena û esil bi xo bi nameyê ‘’bir ay doğar’’ yena şinasnayîş. )

Tabi ez ewilî huyaybîya Eyyupî rê. Mi va qay senî ande dûr kewto mûzîkî ra, ande hesret mendo? Mi eskereya xo de fehm kerd ke kê hesreta deyîran manenî… Xususen da pancês rojo ewilîn de ma nişna qet mûzîk bigoştaro. Rojêk gandê mi kewti û ez Eyyup geyraya û mi va, yekza hela mi rê ‘’kömür gözlüm’’ aki, ez bigoştara…

Da pancês rojî ra dima yew telefono xirabe ke mi xo reyde ardbi, mi ey valîz ra vet û pey ey mi destpê kerd radyo goştariti. Ge ge roj mîyani de hîrê saet mi radyo goştaritinî. Radyo 45lik, BRT Radyo, Romantik Ses 32, FM 32 û Kalp FM qanalê mine favori bî. Nîmeyê eskereya mi inê qanalan goştaritişî reyde vêreti. Her qanal wayirê yew terz bi. BRT Radyo ra ma arabesk goştaritinî, Radyo 45lik’î ra muzîko slow…

Kê eskereyi de hetê hîsî ra kuwenî yew venganeyi ke rewşa ke zaf xirab a. Mi vera ino halî ra yew roj embazan ra va, kam cenî ewtîya de bîra zîyaretê mi, mi kena mêrdeyî xo û ageyrena… J Zafê embazan waştayanê xo yê verênan rê nuştibi. Henzaran reyde camêrdan mîyani de yew cenî ra mesaj girewtiş bile mêrdim rê weş ameynî.

Des rojo ewilîn ra dima mi destpê kerd rojane tewişt. Yew deftero şenik ma rê girewtiş da bi qomutanan. Qapaxê ino defterî, sey rengê qamuflajê eskerîya bi. Des roji ra dima mi aqil kerd ke ez ino defter sey rojane bişuxilna û her çîyê xo tede binusa. Mi pancês roj, hema hema heme çîyê xo tede nuşt. Roj mîyani de kam saet mi firsend bidînê, mi girewtinî xo dest û heta a saet çi amebi sereyê mi, mi nuştinî. Yanî mi tene şewi nêgirewtinî xo dest. Ino rojane de nuştiş zî mi rê zaf weş ame. Wextê mi girewtinî û ez meşxul kerdinî. Zatenî weyra de çîyo ke tewr zaf bi wext bi û çîyo ke tewr zaf ma eciz kerdinî, ino wexto vîşî nêdekerdiş bi. Saetan reyde ma veng û varit roniştinî. Yew ca ra pey terraqi bile zaf zor ameynî kê rê.

Vîst û panc roj emrê ma ra ameyî tirawitiş... Tû havila inê vîst û panc rojan zî nêresa mi. Ne ez yew çî bander bîya ne zî mi yew embazeyi viraşti. Bi temamî taneka mi ra emrê   mi ra şi ino vîst û panc roj. Ê ke şîyê yew seri eskereyi kerda, ê ke di serî yan zî hîrê serî kerda… Ez nika zaf hürmet înan nawnena.     

---

[1] Îdrîs Yazar, Deyîranê Qerebegan û Sîwanî Ser O, Îstanbul, 2020, r. 21.

.

 .

.

 .

Teber De Mendiş

Emser hema hema heme ca de yew hamnano zaf germin vêreno. Fekê kamî abeno gerreyê germî keno. Germ yew kinarî ra meys û melşeyî yew kinarî ra zorê însanan benî. Cayê zaf german de klîma û semedê meysan û melşeyan ra cîmriki(sineklik) ferz a.  

Claude Monet, Woman With a Parasol

Inawa hamnanê german de yew vîrameyîşa(anı) mi yena mi vîr ke mi hema cayêk de behsê aye nêkerdo. Ez ewro wazena ina vîrameyîşa xo ewtîya da binûsa.

Ez hema des serre nêbîbîya ez vana qay. Emrê mi dormareyê hewt, heşt û yan zî new bi. Yew hamnano germ bi û ez dayî reyde şîbîya Gomeyê Ehmedê Mihî, dewa bawkalê xo. 

Yew xalcika mi zî ay rojan de Dîyarbekirî ra gedeyanê xo reyde ameybî keyê bawkalî. Di heb lajê aye estbî ke hema şenik bî. Keyê ina xalciki û ey xalê mi Dîyarbekirî de bi.

Şewi bî û wextê kuştakewtişî ame. Keyê bawkalê mi kerreyan ra bi û esil bi xo hamnanan zaf germin nêbînê. La hewna zî şewi meys û melşeyî zaf bînê û heta serêsibayî kê mehf kerdinî. Keyê bawkalî de perwane zî çinê bi.

Yeno mi vîr, ez, dayî, a xalcika mi û gedeyê aye, bawkal û dapîri, ma pêro yew odeyê bawkalî de cila xo visti. Cila gedeyanê xalcika mi û ey mi, têhet bî. Mînderê ma têkişt bi.

Ma şîyê cili, labelê hem vera germî ra hem zî vera melşeyan ra ma nişna ca de kuştabikewî. Mi cili sero gedeyanê xalcika xo reyde zî tayê kay kerd. Badê wird gedeyê xalcika mi kuştakewtî, la ez hema haya bîya.

A gami mi dî xalcika mi yew torbe ra yew cîmriki veti û kişta mi de destpê kerd, cîmriki saz kerd.

Ê wextan de mi ina cîmriki dewa xo de zî tayê keyeyan de veynaybî û mi rê sey yew çîyo luks ameynî. Binê yew cîmriki de kuştakewtiş, mi rê sey yew çîyo zaf pîl asaynî. Seke a cîmriki mi tene meys û melşeyan ra ney, pêro dîna ra, talukeyan ra zî pawena. Zatenî dewa ma de zaf kêm keyeyan de estbî. Rîyê inê sebeban ra hamnanan çimê mi de cîmriki zaf yew haceta qiymetin bî. Heta a şewi ez hema binê yew cîmriki de kuştanêkewtbîya.

A şewi wexto ke xalcika mi cîmrika xo akerdi, yew huyayîş fekê mi ra pêşîya. Mi xo bi xo va, a şewi ina şew a, înşella ez hîni binê yew cîmriki de rehet rehet kuştakuwena. 

Semedo ke cila mi û ey gedeyanê xalcika mi têhet bî, mi va ko xalcika mi cîmriki ma heme hîrê gedeyan sero saz bika. Labelê xalcika mi fesalek cîmriki girewti wirdî lajanê xo sero tîk saz kerdi û beyntarê mi û gedeyanê xo de kinarê cîmriki dekerd binê doşekî... Ez teber de verdaya...

Teberê cîmriki kewtiş zaf hereketa giran ameyi mi rê. Qelbê mino şenik teng bi, ez kelegirin bîya.  A şewi weyra de teberê cîmriki de mendiş ande zorê mi şi ke, hema zî her sanîyeya a gami vîrê mi de ya. Her hamnan a şewi yena mi vîr. 

Xalcika mi pey cîmriki beyntarê mi û gedeyanê xo de yew sîndor ronabi. Yan zî yew sîndor ardibi mi vîr. Çimkî mi çand sanîye vatibi qay ko mi zî bigîro zereyê cîmriki... Labelê a hereketa xalcika mi reyde tayê çî sey virsoyî rîyê mi gunayî. Gedeyê aye, gedeyê şehîr bî û rîyê înan pank bi. Herinda gaskerdişê melşeyan çinê bi rîyê înan de û gerek çinê bibînê zî. Ez gedeyê dewan bîya û ê wextan de rîyê mi, qina kergi manaynî, seke yewî rîyê mi de citi kerdibi...

Ge ge zaf yew çîyo sivik, sey yew kerraya girani mezgê kê de ca gîno. Ina vîrameyîşi zî inawa ca girewto mezgê mi de. 

Mela şima yew hamnano germin zî teberê cîmrikan de nêvîyarnî :)

Terraqî Bêyomî - 1

 

Mi zî zanaynî emir bikero, eke şewî çinê bibînê. Yan zî şewî bidekewtinî yew torbe. La hewna zî sersibayî weş î. Ezanê sibayî weş o. Ez key yew ezanê sibayî bigoştara seke kişta mina çepî ra yew çî qerefîyeno. Mi Homayî ra waştinê ke, orteyê yew ezanê sibayî de venda mi bido. Labelê ey reyde zî têkilîya ma pêt nîya. Beno ke qet çina zî. Rîyê ino ra ko sey xo bikero.

Homayê şima, kam wext şima terikna ? Yê mi hema çewresê mi nêqedîyaybî. Ez o wextî ra kewta ey dima. Ez ge ge betelîyena, fek tira veradena, ageyrena yan zî cayê xo de vindena. Labelê tewr peyen rayîrraşîyayîşê mi dewam keno.  Ez bawer nêkena ke tengbîyayîşê sîneyê mi ra xeberdar bibo. Herhal ez wazena xo bixapîna, geyrayîşê ey reyde…

Pêro sûcê Adem û Hewwa nîyo çî yo?

Ez ke betelîyena, kura de yew simzêra bêwayîr est a, binê aye de nefes gîna. Paşta xo dana qirmê girmiçikin yê simzêri ro. Eke yew di mîlçikî zî corê mi de bivendî, mi ra pîlêr çin o edî. Eke darî zî çinê bibînê ma xo rê se kerdinî...

Gêrayîşê Homayî de mi xo vîndi kerd. Mi ke xo dî, mi Homa vîndi kerd. Yan ez bîya yan o.  Eke ma wirdî biameynî têhet, îllehîm çand persî mi estbî. Ez ko bipersaynî ey ra, to çêra ez yew deşta zik û ziwa de teyşan verdaya ? Çêra ti wextirawext vîndi bîyê? Cewap nêdaynî zî bînê. Wa ez bipersaynî û o cewap nêdaynî…

Seke ez yew şew bêhîş hewnê xo ra warişta û şîya teber de bêhîş geyraya geyraya û dima ageyraya ameya cila xo de mi dewamê hewnê xo kerdo. Emro ke vêret, inawa aseno mi rê.  Emro ke nêvêret, zatenî nêno nuştiş.

Mi ke nişna xoverbido, ez huyaya. Ez ke serkewte, ez xemgîn bîya. Çimkî mi ra amebi vatiş ke, qahr sermayeya emirî yo. Pey çar destan ez ino vate ra disaya. Seke ayeta Homayî ya. Oxma ke Homa, beno ke ma bêsere veredabi...

Yew mîlçika hecheciki kiştiş senî gune yo, gerek yew evdalî bêhewn verdayîş zî ay hewa gune bibînê.

Bawkal Rê

Sere de yew di ray dayî destê mi tewiştinî û ma kewtinî rayîr… Rayîrê Gomeyê Ehmedê Mihî. Ewilî ma Dêrani ra şînê Qelbîn, weyra ra zî ma koyê Hêlinî mîyani ra şînê Gome.

Gomeyê Ehmedê Mihî, dewa maya min a û pabesteyê Qelbîni ya. Peyê Qelbîni de manena û bi tirkî ti ra vanê ‘’Yeşil’’. Ehmedê Mihî, bawkalê bawkalê mi Hej Ademî yo.

Ma dayî reyde têdest şînê Gome. Mi ay çaxan nêzanaynî dayî çêra mi xo reyde bena Gome. Çimkî ez ca de Gome de eciz bînê. Embazê mi pêro dewa mi Dêran de bî û gedeyê Gomeyî zaf tayê bî, ê ke estbî zî mi înan ra hes nêkerdinî. Zaf erey mi fehm kerd ke maya mi nêwaştinî ke tekûtena ay rayîro dergi ra şêra. Qayil bînê ke yew camêrd aye het de bibo. O camêrd zî ez bîya. Mi hema tumanî xo verepey xoradaynî la problemo pîl nêbi, ez dar camêrd hesibîyaynî çimanê maya xo de.

Ma yew rayîro dergî dima Gome resaynî. Eke ma Qelbîn de nêvindertinî, dormareyê yew saet ramitinî rayîrê ma. Ge ge zî ma Qelbîn de keyê yew şinasî de mola daynî. Tewr peyen ma Gome resaynî. Bawkal Hej Ademî û dapîra Emîna resaynî… Ay bawkal Hej Adem, 9ê ina aşmi de dînaya xo bedilnayi. Ino nuşte dirika ey o, ez ewro heta ke bişina ey ser o diriknena ino nuşte de… Bawkalê mi yew diriki ra zaf vêşîr heq kerdinî ez ino zî zana. Hewna ez zana ke ino nuşte qet besenêkeno semedê yadkerdişê ey ra…

Ez û dayî ma keyê bawkalî resaynî labelê hema hema tim a gami keye de nêbînê. Yan camî de bînê yan zî yaban de. Ma zafanê zereyê hewşî de raştê dapîra Emîna ameynî û mi destê aye girewtinî. A zî pizeyo safî ra lew mi ra naynî.

Keyê ewilîn yê înan keyeyo herrin û di qat bi. Qato warîn axur bi û qatê corîn zî keyê înan bi. Yew hewşê înan xişn zî estbi ke orteyê inê hewşî de yew tuyera xişni estbî. Nîmeyê hewşî zî digirnaye bi, yanî serbanê(çatı) ey estbi.

Yew bergîrê bawkalî estbi ke zaf cîhat bi û hîz bi. Bawkal ey ra vatinê ‘’gulo’’. Bawkal ino bergîrê xo zafanê zereyê ino hewşî de a tuyeri ra bestinî.  A tuyerî, zaf yew tuyera extîyar bî û inê seranê peyenan de wexto ke xalanê mi banê bawkalê mi rijna, a tuyeri zî veti. Çi heyf…

Ma keye de vindertinê ke nişka ra bawkal pey bergîrê xo vejîyaynî ameynî. Bergîrê xo ser sey yew espar asaynî ke kê ey ra tersaynî. Eke yaban ra zî biameynî, yewna dewi ra mavajî misafireyi ra zî biameynî, tim bergîrî ser o tîk vindertinî û heybetê ey xof daynî kê. Çimkî hem qoma bergîrî hem zî qoma bawkalê mi derg bî û kê vatinê qay yew qumandanê des henzar eskerî ha yeno.

Tene bergîrî ser o ney, rayîrraşîyayîşê ey zî zaf heybetin bi. Tîk rayîrraşînê û gamê ey zî seke hesapkerdeye bî. Eke kê ey nêşinasnaynî, kê vatinê qay semedê rayîrraşîyîşî ra perwerde girewto yew ca ra.

Weş yeno mi vîr ke çand ray ma Dêran de keye de bînê, to nêdî ke kesêk vendaynî vatinê ‘’Bawkal Hej Adem ha yeno.’’ Ma ca de keye ra vejîyaynî û acêr ra ewnîyaynî ke kişta petrolî ra ha hêdî hêdî yeno. Eke bergîrî reyde zî bibînê, peya zî bibînê sey yew çuwa tîk bînê û çareyê ey berzkerde bînê. Kê vatinê qay nika ey dima yew qefleyê eskeran vejîyeno. Ande xo ra bawer bîyaye asaynî kê ra.

Dayî tim inawa vana, ‘’Ma yew ray pîyê to reyde yewbinan girewt û bawi pêhesîya. Mi dî ke ha kişta petrolî ra çareye xo berz kerdo û gamanê pîtan reyde yeno qayme. Mi senî ke ey dî, çimê mi pir hesiran bî…’’

Bawkal ke keye resaynî mi ca de destê ey o qirmiçîyaye maçi kerdinî. Mi ra vatinê ‘’lajê mi’’.  Ewîlna mi ra inawa hitap kerdinî. Seke ez lajê ey a…

Dima şinê odeyê xo de roniştinî ke, odeyo ke o tede roniştinî û misafire xo hewanaynî, tim eyn ode bi.

Bawkal gedeyanê xo xususen keyneyanê xo mîyani de tewr vîş maya mi ra hes kerdinî. Semedê ino ra mi ra zî zaf hes kerdinî. Ez zaf fizil bîya labelê qet yew ray zî nêdaynî mi ro. Heta yew ray mi û keynaya xalê mi ma pîya fizileya pîli kerdbî, destê xo mi ra nêna labelê keynaya xalê mi para di kesan kutbi.:)

Keyeyê xo de zî tim çîyanê weşan daynî mi. Încîrî, beşleyî, vamî, murîyî û sewbina çi bibînê… Ca de dapîra Emîna ra vatinê, bîyari wa gede biwero.

Odeyo ke o tede roniştinî, tim pank bi û sey yew odeyê axayî xemilnaye bi. Koşeyê odeyê xo de roniştinî û tezbîhê xo antinî, ge ge zî birontîya xo antinî pirnika xo ra. Dîsê ey de qirmeyê ey leqnaye bînê. Yew seydbaro zaf namdar bîyo xorteya xo de. Heta Dîyarbekirî zî şîyo semedê seydi ra. Boya haji zî tim ey de estbînê û xo sawitinî. Yew ray zî boya nebaşi ey ra nêameyi mi.

Eke ma hamnan bişînê, şewi ma serbanê hewşê ey ser o roniştinî û yew vayo honik govdeyê kê ra pêşîyaynî, vila bînê. Corê ma de estareyî bereqîyaynî pêro hîkmetê xo reyde. Zafanê ez, bawkal, dapîri, dayî, yew di heb xalê mi û xalcikê mi weyra de ronişte bînê a gami. Babeti çi bena wa biba, bawkali di hîrê qalanê xo de hey, şîret kerdinî ma pêrinan rê. Zaf mêrdimêko şîretkerdox bi. Heta mergê xo kê key bişînê ey het, waştinê ke yew aqil bido kê. Zaf geyrabi û zaf kesî şinasnaybi, rîyê ino ra zanayeyê ey zaf bi. Hîşê ey zî zaf quwwetin bi ke çîyêk xo vîr ra nêkerdinî. Mavajî yew meselaya ke gedeyeyê mi de mi ra vatbî, pancês seri dima eyni şekil de bêkemane hewna vatinê mi rê.

Ay ware de yewo ke nane ey nêwerdbi hema hema çin bi. Berê ey tim akerde bi û kam bere ey bicenaynî, destveng nêageyraynî. Mi qet nêdîbi ke derheqê ey de yew mêrdim qalanê nebaşan bikero. Rîyê ino ra mi key yew ca de bivatinê ez tornê Haj Ademî ya, seke a gami rîyê mi sipî bînê, ez berz bînê seke.

Zaf mêrdimêko giran bi, caran qalanê sivikan nêkerdinî. Kê yew ray zî yew qala vengi nêdînê ke fekê ey ra vejîyaya. Kêm qalkerdinî la her qala ey dekerda bînê.

Huyaynî, wexto ke şîret zî daynî wexto ke tereqnaynî zî. Labelê yew huyayîşo giran bi, huyayîşê ey. Mi caran nêdî pize ra û vengo berz reyde huya. Huyayîşê ey, dindananê xo kê ra nawitişî ra îbaret bi. Tene peşmirîyaynî yanî.

Gedeyî reyde gede bînê, pîli reyde pîl. Caran nêzanaynî zure çîya. Ez vana qay pêro emire xo de zure nêkerdbî.

O ande mêrdimo erjaye bi ke wayê ey ke ey ra des seri ra vêşîr pîl bî, ey ra vatinê ‘’keko’’.  Birayê ey şenik Hajî, wayirê da des heb gedeyan o û nameyê pêro gedeyanê ey, bawkal Hej Adem panay bî. Birayê ey, ande ey ra hes kerdinî. Hajî, nameyê lajê xo yê tewr şenikî zî semedê birayê xo ra Adem pana. Aîleyê xo de ande qiymetê ey estbi û ande way û birayê ey, ey ra hes kerdinî.

O yew vengo başî reyde nizdîyê se seri yew emir vîyarna. Çareyê ey heta gama peyeni tokerde bi. Ez ey ra razî bîya, bawer kena ke homayê ey zî ti ra razî yo. Û ez ko ey xo vîr ra nêkera. Ko tim bêro vîrê mi;

Pê destanê xo yê qirmiçeyeyan

Pê kefîya xo ya sûr û sipî

Pê çuwaya xo ya tîki

Pê rayîrşîyayîşê xo yê tîmtîkî

Pê têwgeyrayîşê xo yê giran

Û pê mi ra ‘’lajê mi’’ vatişê xo reyde