A

 .

EY EVDALÊ AXIR ZEMAN! TI KURA VAZDENÎ ?

 ‘’… de vaji, ey evdalo lal û ker! Ma rê deyîranê dengjbêjanê koran vaji.’’

Ûmer Barasi inawa qedineno şîîra xo Vengdayîş’i. Ina şîîra xo de şaîr tayê persan perseno tayê kesan ra ke, cewabê inê persan inê kesan de zî çin ê. Inê kesan ra yewî zî yew ‘’evdal’’ o. Ina şîîri de evdal yew ray ‘’evdalê axir zeman’’ beno, yew ray zî ‘’evdalo lal û ker’’ beno.

Ez key ina şîîra Ûmer Barasiyî bigoştara ez çekuya ‘’evdal’’î ser o fikirîyena. Ez xo bi xo vana, gelo ma çandê kêm fikirîyenî ina çekuyi û muhatabanê aye ser o? Halbike ande yew çekuya weş a û bimehna ya ke. Hem çekuyi bi xo, hem zî muhatabê aye.

Salvador Dali - La persistencia de la memoria

Kê wexto ke ferhengan ra ewnîyenî, tirkîya çekuya ‘’evdal’’î sey ‘’gezgin, yoksul, derviş, abdal’’ ameya terîfkerdiş. Şarê ma zaza û kurmanc mîyani de ina çekuyi heyatê rojaneyî mîyani de zaf şuxulîyena û zafanê inawa mehnayan de yena şuxulnayîş: keso bêsere, kêso ke bêamanc emir keno, keso ke bê yew kar û debar o, keso ke têwgeyrayîşî xo reyde şarê zafanê ra cîya keweno ûsn. Yanî şarê ma mîyani de ina çekuyi, wayîrê yew şuxulnayîşo baş nîya. Eke kesêk ra ‘’evdal’’ vajîyeno, goreyê vatoxî yew kemaneya ay kesî est a.

Eke şima zî ferk kerd, corî de wexto ke mi şarê ma mîyani de şuxulnayîşê çekuya ‘’evdalî’’ îzah kerd, mi tim çekuya ‘’keso’’yî şuxulnayi. Çimkî ina çekuyi yew çekuya nêrî ya û hema hema bitemamî camêrdan ra vajîyena. Semedê yew cenî ra nêşuxulîyena. Helbet yew sebebê ina rewşi est o. Ina çekuyi tirkî de raşteraşt yena mehnaya ‘’abdal’’î û kokê çekuyi zî erebkî yo. Tirkî de zî çekuya abdalî, yena mehnaya derwîşo ke semedê fikiranê tarîkatê xo ca bi ca geyreno. Ey derwîşê veren zî tim camêrd bînê. Rîyê ino ra tirkî de zî semedê camêrdan ra şuxulîyena.

Çande ziwanê ma de mehnaya ina çekuyi bixerepîyo zî ma fehm kenî ke evdalê verênî, semedê yew amanco bimbarêkî ra ca bi ca bêsere bêsere geyraynî û tim feqîreyi mîyan de bî. Cilê înan kehan bî, sey yew belengazî bî la yew amancê înan estbi ke ino amanc maddî nêbi, manewî bi. Ewro zî ma her yewî ca bi ca semedê yew amancî ra bêsere geyrenî. Cilê ma kehan nîyê û ma teber ra sey yew belengazî nêasenî. La yew amancê ma yo bimbarek çin o. Amancê ma, pizeyê xo dekerdiş û mal pêserkerdiş o. Bitemamî amancê dûnyewî yê. Wextê axir zemanî, amancê ma yê îlahîyê ma ra girewtî û amancê dûnyewî yê dayê ma. Vera ino terampeyî(takas) de zî cilê ma yê kehanî newe kerdî. Û ma ra va ke wextê axir zemanî, vazdî! Vindertiş çin o, tim vazdî. Eke şima vinderî, cilê şima kehan benî, asayîşê(görünüş) şima beno sey yew belengazî û şima ay wext fekê şarê xo de benî yew ‘’evdal’’. Eke ma goş bidê ino wextê axir zemanî, ma benî evdalê ey. Evdalê axir zemanî. La eke ma goş nêdî ey, ma benî evdalê şarê xo!  Her di opsîyon de zî eleqeyê ma û evdalanê verênan çinê beno.

Seke şima zî veynenî, ez behsê hîrê tewir evdalan kena: evdalê verênî, evdalê axir zemanî û evdalê şarê xo. Inê heme hîrênan ra tene endamê gruba ewilîni, yanî evdalê verênî ‘’evdalê rastikînî’’ yê.

Evdalê verênî, hemt û halê xo ca bi ca geyraynî. Eke bibetelîyaynî, vindertinî. Ge ge rojan reyde vindertinî. Ge ge zî rojan reyde geyraynî. La ewro ma evdalê axir zemanî, yew daqqa nêzanî vinderî. Ma nişnê vinderî. Çimkî îmkanê vindertîşî, nêdîyayo ma. Ma gerek tim bivazdî.

Ez ewtîya de wazena yew pers şima ra bipersa ke esil bi xo ino pers, gerek peynîya ino nuşteyî de bibînê. Gelo tewr peyen şima key dormareyê xo de yew ciwano/a sebirdar(sabırlı) veynayi?

Çand wextî ra ver ma yew cemaatî de ronişte bî. Yew merdim yew qali kerd ke wesîleya ino nuşteyê mi bi. Ino merdim behsê wextê nikayînî de lezbîyayîşê heyatî kerdinî û yew heneki reyde yew nîmûne da. Va;

-          Yew mergê dima semedê meytî ra xitmê Quranî wanîyeno. La wextê însanan çin o ke 30 heb cûzan bigoştarî. Çimkî zaf derg rameno û ma gerek a tezîya dima şîrê sewbina cayan. Rîyê ino ra eke 30 heb telefoni ra eynî wextî de qeydê cûzan abikerî û bidê goştaritiş dahîna mûnasip nêbeno?

Dewamê teraqa xo de ino merdim behsê kilmeya rojî kerdinî û vatinê, ewro edî wext însanan rê bes nêkeno. Rojî ma rê kilm yenî, ma gerek yew rojî mîyani de hîrê çar heb karan bikerî. Rîyê ino ra dergbîyayîşê yew tezîye yan zî yew veyveyî, nêverdeno kê sewbina karanê xo bikerî.

Gelo şima zî ferq kerdo heyatê ma çandi lez bîyo? Ma çande lez têwgeyrenî û wextî çande lez qedinenî? Mesela şima vîr yeno, kam wextî ra ke 24 saetî edî şima rê bes nêkenî? Hefteyî yan zî aşmî bes nêkenî?

Heyato nikayîn û dewro modern de yan zî mavajî axir zeman de , yew daqqa ma rê vindertiş çin o. Seke her saeta ma programkerde ya. Wext ande pêt bîyo ke, semedo ke ma ey ra tapa nêmanî gerek ma zî pêt bibê. Ma çande pêt têwgeyrenî zî hewna ma nişnê wextî biresî. Ino pêt têwgeyrayîş zî hîş û mezgê ma xeripneno. Çimkî mezg, semedo ke wazeno ma tim pêt têwbigeyrî, gama ke semedê yew nefes girtişî ra zî bibo ma vindertî, ca de binhişmendîya(bilinçaltı) ma de inawa fikirî peyda benî: mevinderi, ti heme kesî ra tapa kewtî, biewnî şar to ra vîyart ûsn. Binhişmendîya ma inawa fikiran reyde weswese dana ma û hîşê ma betilnena, huzurê ma pernena.

Na ray yewna hetê ina mesela zî est o. Tarîxê inawa pêtbîyayîşê heyati, semedê ma ra zaf rewîn nîyo. Rîyê ino ra wucudê ma, fîzyolojîyê ma goreyê inawa pêt têwgeyrayîşî adapte nêbîyê. Ma  sereyê yew rojî de vanê, ma ewro çar panc heb karanê xo hal bikerî û şewi zî şêrî cayêk misafireyi. Labelê lingê ma, çokê ma û mezgê ma goreyê inawa yew rojî ra hema mûnasip nîyê. Rîyê ino ra wexto ke ma inawa yew rojo teşqaleyin vîyarna, peynîya rojî de wucud û mezgê ma zaf betelîyaye benî. Semedê ino ra yo ke ewro nêweşîyê zaf bîyê. Çimkî wucudê ma nişno ino têwgeyrayîşo pêt hewano, wucudê ma ino vazdayîşî rê bes nêkeno û timûtim îqaz dano, heremîyeno.

Wexto ke ez semedê folklorî ra xebetîyaynî, ez bander bîbîya ke veyveyê tewr ewilînî ge ge yew hefte ramitinî. Nizdîyê inê wextan mavajî vîst hîrês seri ra ver bîyê hîrê roj.  Nika zî bîyê di saet. Ewro ge ge pîlê ma yew şewi de şinê di heb veyveyan. Mêrdimê verênî yew hefte yan zî hîrê rojî yew veyve de kaykerdinî, şayî viraştinî yanî tehm girewtinî ay veyveyî ra. Bila qayil nêbînê ke ay veyve biqedîyo. Labelê ewro mêrdimanê ma rê di saet yew veyveyê salon bile zaf vîş yeno. Şinê yew veyve û yew saeta xo teber de vîyarnenî, saeta xelati(takı) ameyî, xelata xo pakenî û vazdenî teber şinê. Tene veyveyan de ney, yew tezîye de misafireyi de yan zî mavajî yew kare rojaneyî(günlük iş) de zî inawa bîyo. Ma whatsappî ra yew mesaj şawenî û eke ca de ay mesaj telefonê muhatabê ma nêreso, ca ma nêkeweno. Semedê şebeke yan zî înternetî ra eke da vîst sanîye ay mesaj muhatabê xo nêreso zereyê ma girîno. Eke muhatabê xo resa, na ray ma qayilê ke muhatabê ma ca de cewap bido ma. Eke yew merdim whatsappî ra yew saet cewap nêda ma, ma xo bi xo vanê her hal qayil nîyo mesajê ma biveyno. Çimkî goreyê ma, ewro mûmkin nîyo ke yew însan yew saet telefon nêgo xo dest. Ma bawer nêkenî ke yew merdim bê telefonê xo yew saeti vîyarno. Heto bîn ra ino hîrês çewres seri ra ver pîyanê ma eskereyi ra yew mektup erşawitinî û yew aşmi de ancax dewi resaynî…

Gama nikayini ra gama ke ma ha tedeyî ra tehm girewtiş xo vîr ra kerdo ma. Giraneya ey reyde ma emir nêkenî. Seke ma emir mîyan ra vêrenî. Temasê ma û heyati de mehna zaf kêmîyaya. Sey evdalanê verênan ma acêr qayme vazdenî labelê semedê tû amancê bimbarekî ra ney.Ma xo rê tayê amancê maddîyê viraştî û inê amancî nêverdenî ma heyati ra tehm bigîrê. Ma zî evdal î, labelê evdalê axir zeman î.

Charli Chaplin fîlmê xo yê namdar Modern Times de 90 seri var ino xisus ser vindeno. Ino fîlmê Chaplînî de însan, sey yew parçeyê makînayi yo, tim yew vazdayîşî reyde wazeno yew cayî bireso û bedilîyayişî wextî ra tapa nêmano. La semedê ino amancî ra estbîyayîşê xo fîneno orte û beno yew parçeyê sîstemî.

Ma gerek ino vazdayîşî mîyani de ca bi ca wext bi wext binê yew seya honiki de vinderî û xo ra bipersî. Ey evdalo axir zeman ti kura vazdenî?

PANAROMAYA YEW ROJÊ ÇELEYÊ 2006Î

Saet newî de ez raptapê dayî reyde hewnî ra warişta labelê qet ez qayil nêbîya hewnî ra wariza. Dayî qoweyê sobeyî sobe ra vetinî ke bera wela ey veng bikera û newe ra îzim deka. Şewi sobe dekerdinî la heta nimaj îzim qedîyaynî û qowe pirê weli bînê. Eke a weli veng nêbînê, kê nişnaynî newe ra îzim dekî.

               

Claude Monet - La Pie

Ewro pancês tehtîl newe destpê keno. Ez hewnî ra wariştbîya la qet nîyetê mi çinê bi ez cili ra wariza. Çimkî ceyran şi bi û zereyê odeyî serd bi. Binê cilê zî zaf germin bi. A gami nişka ra ame mi vîr ke çand roj esto ke milleti vana, ko vewri bivara. Perdeyê odeyî ma kaş kerde bi û teber kê ra nêasaynî. Mi hema ca de hîz da xo û ez şîya mi perde ant. Ez çi biveyna! Fekberê mehlayi serebin binê vewri de mendo û lap lap hema zî ha varena. Yew keyf mi girewt ke, ez hema hema nêfirraya. Fekê mi şi peyê goşanê mi resa.

    Mi gerek ay keyfê xo way û birayanê xo reyde bar bikerdinî la pêro hewnî de bî. Ma pêro yew ode de têkişt kuştakewtinî. Tewr sere de cila maya mi bînê û kişta aye de ma tek tek rêz bînê. La rêza şewi rakewtiş û nimaj wariştişê ma qet yew nêbînê. Ay rojî zî eynî inawa bibi. Yew birayê mi lîngê xo başna sero naybî û sereyê ey zî şi bi linga yew waya mi het. Yewna waya mi cili de çaprazkî dergkerda bî. Ma inawa heşt hebî way û birayî têkişt kuştakewtibî. Ode de yew boya girani virazîyaybî riyê ino ra.

                Mi fekakerde fekakerde varayîşê vewri temaşe kerdinî û mi xeyalî viraştinî. Gelo ewro ko ma rê senî şewi bêra?! Gudvewri, siriknayîş, kardanadam viraştiş ûsn çîyê ameynî aqilê mi û ez pirê keyfî bînê. A gami dayî qoweyê sobe reydi dekewti zereyê odeyi û va,

-          Paja aki wa hawayê odeyi bibedelîyo, paja aki!

Mi ca de paja akerd. Dayî yew kinari ra îzim dekerdinî sobe û yew kinari ra venda wayanê mi pîlan daynî ke hewnê xo ra warizê, cili hewanî û arayî bihedernî. La wayê minê pîlî kê vatinê qay merdî. Her nimaj beyntarê înan û maya mi de semedê ino hewnê înan ra mûnaqaşa virazîyaynî.

Badê pêro way û birayî mi tek tek wariştî. Ay nimaj, semedê arayî ra tewr werdo weş virazîya ma rê. Yew tepsîya patatî û qarme têmîyan kerdbi awka firingîyan reyde û vistibi firina sobeyî. Ino werd, arayî de tewr werdê weşan ra yewî bi ke ma qet ti ra eciz nêbînê.

Ma ecele eceler arayîya xo kerdi û min û birayê mino ke mi ra pîlêr o, ma xo vist teber. Datza û datkeynayê ma zî sey ma xo vist bi teber. Vernîya mehlayi dormareyê saetê 11î de pirê gedeyan bi. Gedeyê datanê mi zî zaf bî û semedê ino ra ma ca de qalabalix viraştinî semedê kaykerdişî ra. 

Ay roj ma yew qisim gedeyan gudvewri kaykerdinî, yew qisim cayê siriknayîşî viraştinî, yew qisim zî kardanadam viraştinî…

Di hîrê zimistan de hey ma yew mont girewtinê xo rê la ma ti ra nêvatinê mont, ma vatinê ‘’kûrke’’. La qet kûrki nêbi ay çî. Ay rojî zî mi kûrka xo xoradaybî, mi botê xo paykerdibî, kurikê xo antibî pantorê xo ser û mi lepikê xo yê sûr û zerdî zî dekerdibê destanê xo. Lepikê mi galatasarayin bî û zaf keyfê mi înan ameynî. La semedo ke rîsin bî, ca de hî bînê. Rîyê ino ra saet de hey ez ameynî zereyê keyî ke lepikanê xo yan pey sobeyî yan zî pey kalîlofera cereyanini ziwa bikera. Eke mi ziwa nêkerdinî, destê mi zaf cemedîyaynî. Mi rê bimendinî, ez qet qayil nêbînê teber caverda û bêra zereyê keyeyî. La ez mecbir mendinî. Heto bîn ra ez ke ameynî zereyê keyeyî, vit û vitê dayîyi destpê kerdinî. Vatinê, edî bes o, to xo kişt, cilê to pêro hî bî ûsn. La xemê mi de nêbi. Mi vatinê wa hema lepikê mi ziwa bî û ez xo bifina teber. Tabî tene lepikê mi ney, kurikê mi zî tim hî bînê û lingê mi cemedîyaynî. Çimkî botê mi bêqalîte bî û vewri girewtinî zereyê xo. La semedo ke kurikê mi tene yew cita nêbî, mi ê ke hî bî vetinî û sobe yan kalîloferi veri ranaynî û sewbina kurikan paykerdinî. Heta ke ê neweyî hî bibê, ay hîyê ziwa bînê. Vewri de kaykerdişî ra dest û lingê mi zî cemedîyaynî, inê molayan de mi sobe ver de dest û lingê xo zî germin kerdinî.

Yew molaya kiri dima mi hewna xo vist teber. Ma embazan reyde di grubî viraştî û gudvewri kaykerdi. Gudvewra ma ge ge zaf xidar bî û ma zorê yewbinan berd. Ge ge pîlê ma zî dekewtî ma mîyan û ma înan reyde gudvewri kaykerdi. Yew datê ma yan zî yew datzayê mayo pîl eke ma reyde kaybikerdinî, ma pêro gedeyî yew poli de bînê, o zî tene yew poli de bînê. Eke ay merdim ma gedeyan ra yew bitewiştinî homa ardimcîyê ey bibo! Ay gede girewtinî dekerdinî binê vewri vetinî, dekerdinî vetinî. Pey vewri rîyê ey şutinî. Gerek kê xo ey dest nêvistinî:) Ay roj zî yew datê ma nişka ra sey vergî xo ma mîyan ra kerd. Seke yew verg, xo pesê mîşneyan ra keno. Ma gedeyî her gu yewî vila bîyê yew kinar. La yew datzayê mi teweşîya. Dato pistanê ey pirê vewri kerd û caverda:)

Badê ma gudvewri ra eciz bî û ma yew siriknayeyo derg viraşt. Vewri ser siriknayîş, eke kê bi payan reyde bikerdinî kayêko zaf qlas bi. Heme kes heqê ey ra nêameynî. Ma pey lingan û pey huyeyi yew cayo ke tede meyil esto de yew siriknaye viraşt. Ewilî ma pey naylonan xo siriknaynî ke wa siriknayeyê ma pêt û rind bibo. Yew wextirawext ma xo pey naylonî sirikna û siriknayeyê ma pêt bi. Dima ma destpê kerd û pey payan xo sirikna. La lastikê(sewlê) heme kesî semedê payan reyde xo siriknayîşî ra mûnasip nêbî. Tayê embazî rap û tap erdgunaynî û ma pey înan ande huyaynî ke ma paşt û pize ra bînê. Siriknayîşî de ma tene xo siriknayîşî ra tehm nêgirewtinî, inê erdgunayîşî zî zaf keyfê ma ardinî. Eke kê erd bigunayanî, ganê kê dejaynî, kê hî binê û govdeyê kê cemedîyaynî. Ez yew di ray erdgunaya la erdgunayîşê mi pîs nêbî. Ez heqê siriknayîşî ra ameynî.

Keyneyanê mehlayi zî gudvewri kaykerdinî û kardanadam viraştinî. La heqê kardanadamî ra nêameyî û ma lajekan înan rê ardim kerd. Ma kardanadam viraşti la ma nişna hewicî û zeytunî peyda bikê. Ma zî herinda zeytunan de kereyanê wirdîkan û herinda hewicî de zî yew qirançi(çırpı) şuxulnayi.

Teştareyi ra pey dormareyê saet hîrê çar de dayî venda ma da û va;

-          Bêrî tike çî borî. Şima gêst mirenî.

      Ande kaykerdiş ma veyşan verdabi. Ez û birayê mi ma vazdayî şî zere ke sofre rakerdeye yo û wayê ma û birayê mayo şenik ha sofre ser ronişteye yî. Sofre ser helewîya qilnaya est a… Ina mêratmenda eke kê sade biwerdinî weş nêbî labelê eke kê hakê reyde biqilnaynî, bînê sey cebayîri. Ma pêrinan ti ra zaf hes kerdinî. Mi hema ca de sey vergî xo tira kerd û yew tabaxi qednayi. 

     Sobeyê ma yew gami adir ra nêkewtibi. Wexto ke ma helawî werdinî gum û guma sobeyî bî. Eke sobe biveşaynî, tim yew çaydana elemoni û gumgumi(gümgüm) ey sero bînê. A gami zî çaydani sobe sero gireynî û çilkê awki çaydani ra perraynî kewtinê sobe sero û ca de vîn bînê. Vengê inê çilkan ciz ciz ameynî goşê mi û mi zî loqmeyê xişnî binê helawî ra kerdinî ke ca de ez xo mird bikera. Eke ez pêt têwnêgeyraynî û loqmeyê mi xişn nêbînê, verganê bînan helawî qedinaynî û ez tam mird nêbînê. :)

      Helawî dima ma hewna ca de xo vist teber. Ay roj heta ke biqedîyo gerek ma tehmê vewri tam bivetinî. Çimkî vewri tim tim nêvaraynî. Ma teber de tikêna kaykerd û ma tam xo betelna. Pêro cilê mi hî bî. Mi di citey pantorî û hîrê citeyî kurikî bedilnaybî heta a gami. Riyê ino ra fekê dayî yew daqqa nêvindertinî. Çimkî çande cilê ma kutîn bibînê, dayî û wayanê mi pîlan rê ande kar vejîyaynî. Çimkî ay cilanê ma înan şitinî. Rîyê ino ra vewri de kaykerdişê ma weşa înan nêşînê.

     Saet 16-17î de ma ameyî keye. Edî dîna tarî bînê. Ma tayê xo germin kerd la dayî ma rê yew kar vet. Esil bi xo key vewri bivaraynî ma ino kar kerdinî. Eke vewri bivaraynî, tayê kergê ma nêzanaynî şêro zereyê pirnikê xo. Eke nêşînê zereyê pirnikî, teber de yan serdî ra merdinî yan zî verg, luyi û kutikan înan kiştinî. Rîyê ino ra her mexrebî ma gerek pêro kerganê xo bidekerdinî pirnik. La semedo ke kergî ma vîş bî,  gerek kê vîş kesî bişuxilîyaynî. Ez, birayê mino pîl û hîrê çar heb wayê mi ma pîya şîyê teber. Vewri 40 cm resaybî û ma destpê kerd ina vewri mîyan de kergî xardayî.J Karêko zehmet bi la  semedo ke vewri est bî, ma gedeyan ino karî ra zî zewq girewtinî. Kergan pirnik dekerdiş, ge ge nêm saet zî ramitinî.

Heta ke ma pêro kergan dekerdî pirnik, dîna tam tarî bî. Ma ageyrayî keye ke şama ma hedra ya. Şami de meqerne û mercîyi estbî. Mercîyi pey pîyanzo wişkî zaf weşi şînê. Ez mercîya germini reyde pîyanz werdişî ra zaf hes kena.

Wexto ke ma şama xo werdinî, televizyona ma zî akerda bî. La semedo ke vewri varaynî, anten weş sînyal kaşnêkerdinî û  televîzyoni veş nênawitinî. A gami televîzyoni de xeber meberî est bî. Rîyê ino ra a saeti televîzyoni weş nênawitinî zî çî nêbînî la emşo dîzîyê ma Acı Hayat estbi û gerek saeta dîzîyi de weş binawitinî. Ma ino dîzî ra zaf heskerdinî û ma pêro way û birayî temaşe kerdinî. Heta pêro mehla temaşe kerdinî. Ma zî pizeyo safî ra waştinî ke saeta dîzîyi de wa televîzyoni weş binawna. Gerek semedê ino ra zî vewri bivindertinî û va çinê bibînî. Çimkî televizyona ma çanaxî ra ney anteni ra besta bî û tene hewt heşt hebî qanalî nawitinî. Eke vewri bivaraynî yan zî vayo pêt bibînê, anten de problem vejîyaynî û sînyalê televîzyoni ca de şînê. 

Heto bîn ra ceyran zî yew problemo pîl bi. Wexto ke zaf vewri varaynî, ceyranê dewi koki ra şînê û ge ge hefteyan reyde nêameynî. Şewi ra vewri nêvindertibî û ma pêro tersaynî ke ceyranê ma koki ra şêro. Eke ceyran bişînê hem ma nişnaynî dîzîyê xo temaşe bikerî hem zî rojan reyde ma televîzyoni ra dûr kewtinî. Ge ge zî eke ceyran bibînê zî zaf dûşik bînê û televizyona maya delalî, qet nêabîynê bile. 

A şewi ceyran yew di ray şi û ame. Her şîyayişê xo de dahîna duşik ageyra. Raya peyen de televîzyoni semedo ke ceyran dûşik o, nêabîyi. Ma zî semedo ke ceyrano ke şino televîzyoni wa quwwetin bibo, pêro lambayî, pêro makîneyî qefilnayî. Ino taktik ge ge pere kerdinî ge ge zî ceyran ande duşik bînê ke pere nêkerdinî. Emşo şansê ma ra televîzyoni abîyi. 

Ma destpê kerd dîzîyê xo temaşe kerd. La wexto ke ma ozetê dîzîyî temaşe kerdinî, sinyal şînê ameynî. Ma zî nowbeti reyde tek tek şîyê serê banî û anten tada ke newe ra sinyal bêro. Yew ten şînê banê ser anten tadaynî û yew ten zî pajaya ode ra sereyê xo vetinê. Inawa wirdî tenî yewbinan reyde qalkerdinî û key sînyal biameynî, keso ke banî sero yo, edî anten nêtadaynî û ameynî war. Wexto ke ina eskereya ma dewam kerdinî nişka ra pêro ceyranê dewi şi.

Şîyayîşê ceyrani yew heti ra ma qehirna û yew heti ra zî keyfê ma ard. Zatenî semedê anteni ra ma nişnaynî dizi temaşe bikerî. Mehla de televizyona antenini tene keyê ma de bî, ê binan xo rê çanaqî girewtibî û televizyona înan dîjîtali bî. Rîyê ino ra varayîşê vewri sînyalê înan nêberdinî. Ceyran ke şi, ma zanaynî ke tene ma ney pêro mehla edî nişnaynî Acı Hayat temaşe bikero. Semedê ino ra zî keyfê ma ameynî. Şîyayîşê ceyranî, ma pêro keyeyan kerdbi seyyewbinî(eşit).

Ceyran ke şi ma hema ca de ‘’lûkis'' panayi. Lûkisi zatenî tim yew kinarê odeyê ma de ranaye bî. Ez nameyê ‘’lûkisi’’ kura yeno nêzana labelê çekuya ‘’lüks’’ reyde tû eleqaya aye çinê bi ez ino veş zana.J Çimkî makînaya feqîran bî. Yew sereyo camin yew tipa şeniki ra kerdinî û zereyê ino camî de yew perde bînê. Gazê tipi veradaynî û adir ay perde ra naynî. Inawa pey roşnî viraştinî.

Ma lûkisi panayi û ode de roniştî. Kila adirê sobeyî zî yew daqqa nêvinderti. Hemtê halê xo de veşaynî. Roşnê adirî, qula qapaxê sobeyî ra vejîyaynî û serê sobeyî de daynî tawanê odeyî ro.

Semedo ke ma nişnaynî dîzî temaşe bikero keyfê ma pera la semedê şewanê bêceyranan zî planê ma tim hedre bî. Ma banderê inawa şewan bîbî. Birayê mi va, ma kibrîteki kay bikerî, yew waya mi şenik va, ma mîçikfir kaybikerî. Heto bîn ra waya mina pîli zî va, ma îsîm şehîr hayvan kaybikerî. Kayê îsîm şehîr hayvan ma pêrinan rê dahîna bimentiq ame û ma destpê kerd ino kay kaykerd.

Dormareyê yew saet ma îsîm şehîr hayvan karkerd û dima ma tada kirbîteki. Kirbîteki kayêko kutişî bi. Rîyê ino ra keyfê ey cîya bi. Ma zaf keyfî reyde kaykerdinî.

Kirbîteki dima edî cila ma rakerdi wayanê mi. Wextê rakewtişî amebi. Ma şîyê cila xo semedê rakewtişî ra. A gami maya mi yew tencereyo şenik şito girnaye ma rê ard. Her şewi rakewtişî ra ver şito girnaye werdiş, keyê ma de yew edet bi. Dayî vatinê, ino şit biwerî, wa pey nêweşî şima ra dûr bikewa.

Şitî dima her kes şi cila xo û ma lûkisi qefilnayi. La cili de beyntarê ma de teraqi dewam kerdi. Ma muhasebeya ay rojî, ay kay û kelbitî kerdi. 

Badê mi dî birayê mino şenik dayî ra waşt ke ey rê estanik vaja. Cila ey kişta dayî de bî. Dayî ewilî qayil nêbî labelê wexto ke o israr kerd teselîya dayî kewti û va;

-          Ez to rê kam estanik vaja?

Birayê mi va;

-          Estanika ke keyneki semedê birayanê xo ra şona pey hewt koyan û hewt royan...

Ina estaneki estanekanê dayî mîyani de estaneke tewr dergi bî. Dayî ewilî qayîl nêbî, waşt ke yew estaneka kilmi vaja û badê rabikewa. La israrê birayê mi teselîya aye visti û destpê kerd va;

-          Ca ke est o ca ke çin o…

Ez a gami tawanî ra ewnîyaynî û rojo binî fikirîyaynî ke ma embazan reyde çi kaybikerî. Roşnê adirê sobeyî, qula qapaxê sobeyî ra daynî tawanî ro û veşayîşê îziman ra çit çit çit veng vejîyaynî…

SERNEWE

Wareyê ma de sernewe, goreyê teqwîmê rûmîyi bimbarek benî. Ma heta wextê nizdîyan zî serneweyê teqwîmê mîladî de tû çalakî nêkerdinî. Inê serranê peyênan de edî hem serneweyê teqwîmê mîladî de hem zî serneweyê teqwîmê rûmî de çalakîyî yenî viraştiş.

Sernewe de çalakîya tewr pîli koseyey a. Koseyeya ke sernewe de bena, koseyeya veyveyî manena. Tayê xortî xo xemilnenî û riyê xo gînê. Beyntarê xo de yew xorti zî sey vêki xemilnenî. A vêki gînê beyntarê xo û ber bi ber geyrenî. Koseyanê verênan yew deyzini girewtinî sereyê yew vaştirî ra bestinî, tîj kerdinî û tim xo dest de têwşanaynî. Eke dewijan ra kes têkilê vêki bibînê, koseyan pey a vaştirî daynî piro. Inawa vêki miqat kerdinî. Koseyê nikayînî, çuweyan reyde vêki miqat kenî.

Verê dewijan tene sey bastîx, hinarî, kesme, helawî ûsn çîyan daynî koseyan. Wextê verênan de pere dayîş çinê bi labelê nika edî pere dayîş zî vila bîyo. Dewijî koseyan  ra vanê ‘’kaybikî ma dima çî danê şima’’. Ge ge vatişê dewijan reyde ge ge zî xo bi xo koseyî govendi gînê.  Ina govendi, ge ge fekberê dewijan de ge ge zî zereyê keyê înan de bena.

Koseyanê verênan tewr peynî de çîyo ke pêser kerdo, berdinî yew keye û wayirê ay keyeyî pey ay çî koseyan rê ‘’pelxaçi’’ viraştinî. Nika, koseyî çîyo ke pêser kerdo, beyntarê yewbinan de parekenî.

Tayê dewanê de dewijan tene dewa xo mîyani de semedê koseyeyi geyraynî, tayê dewan de zî dewijî tene dewa xo de ney, semedê koseyeyi ra sewbina dewan zî şînê. Yew wextê verêni de dewijî heranê xo weyniştinî, lûlî û elboneyê xo cenaynî û roj bêtim dewi bi dewi geyraynî û koseyeyi kerdinî. Ge ge orteyê teştareyi berê dewijan kutinî.

Wextê verênan de sernewe de geyrayîşê koseyan dormareyê hîrê roj ramitinî. Ewro edî tena şewa serneweyî de geyrenî.

Tayê dewan de zî dewijan sernewe de koseyeyi nêkerdinî. Sernewe de aşikî yan zî sewbina dewan ra koseyî ameynî inê dewan. Aşikî sernewe de dawil û zirna reyde ameynî ber bi ber geyraynî û vatinê ‘’sala nu, heqê me bide!’’.  Dewijan zî vatinê ‘’heta ke şima kaynêkerî ma çî nêdanî şima’’.  Aşikan yew dewi de mexrebî destpê kerdinî heta orteyê şewi inawa geyraynî. Dewijî zî înan reyde govendi girewtinî.  Aşikan wextê sernewe de her şewi inawa şînê yew dewi. Dewijan sey bastîx, hinarî, kesme, helawî ûsn çîyan daynî aşikan. Çîyo ke dewijan daynî aşikan, ti ra vatinê ‘’geşt’’. Wexto ke edî aşikî semedê sernewe ra geyrayîş caverda, her dewi de dewijan bi xo destpê kerd koseyeyi kerdinî.

Sernewe de dewijan xele tirnaynî, helawi mîyani kerdinî û inawa ‘’qawit’’ viraştinî û werdinî.

Sernewe de tayê dewan de gedeyî û xortî şînê yew bano berzî ser o û yew gilzeyê velgî yan zî yew gilzeyê çaran veşnaynî. Dima ay gilzeyo ke veşeno, hewanaynî û yew aîle yan zî yew babi ke xo rê sey rakîb dînê, ti ra vatinê ‘’wa kila ma keyê şima ser o ba!’’. Na ra vatinê ‘’kila hajîyan’’.

            Derheqê koseyeyi de çîyo tewr ewilîno ke yeno mi vîr, kutişê koseyan bi. Yew şewa serneweyi de ma keyê datê xo de bî. Gedeyê datê mi û ma çand heb way û birayî. Nişka ra koseyî dekewtî zereyê odeyî û pey çuwayanê xo birayê mino pîlî, datza û datkeynaya mi kutî. Zûrî ra zî ney ha, kê vatinê qay ma dişmenê înan î. Zereyê dewi ra ameybî û nîyetê înan çî arêkerdiş nêbi, kutiş bi. Ez a şewi 7-8 serre bîya çinê bîya. 

            Wexto ke ez tikêna pîli bîya mi hefteyan ra ver koseyeyi pawitinî. Şewa serneweyi de ma çand embazî yewbinan têbestinî, çimê xo digîrnaynî û keye bi keye geyraynî. Labelê ma mehlaya xo ra vêşîr tene şînê lojmananê mektebê YÎBO'yî. (Ma bi xo zî ino mektebî de wanaynî.)Mehla de cîranan zafanê meywe, çerez ûsn çîyê werdî daynî. Labelê lojmananê mektebî de malimê ma estbî û înan tim perey daynî ma. Yew yew ray malimê zaf tersaynî cilanê ma ra û qijaynî, berê xo rîyê ma ra padaynî.

            Pîlê ma, ma teşwîk kerdinî semedê koseyeyi ra. Eke ma bivejeynî koseyeyi yan zî koseyî biameynî key ma, keyfê ma û ey pîlanê ma ameynî. Mehla ma ra caran koseyan destveng nêageyraynî. 

            Ewro zî şewa serneweyan de koseyeyi wareyê ma de dewom kena û gedeyî xo têbestenî, vejîyenî koseyeyi. Kultirê mayo verêni ra sey koseyeyi kêm kêm edetî estê ke ewro hema zî inawa yenî caardiş.

---

PAYÎZO PEYEN

Aşma teşrîna peyeni… Yan zî vatişê wareyê ma reyde aşma payîzo peyen. Sey aşmanê bînan yê payîzî, ina aşmi zî zafê şaîran rê deyîrbazan rê ûsn hunermendan rê bîya malzeme. Bi mehnaya pêroyî de mewsîmê payîzî, goreyê mewsîmanê binan zaf dahîna vîş hetê hunermendan ra yeno şuxulnayîş. Çimkî ino mewsîm wayirê yew hetê hunerkî(sanat) yo. Vateyêko meşhurî yê Cemal Süreya’yî ewtîya de ca de yeno kê vîr, ‘’ê binê mewsîmî yê, payîz hûner o.’’.

Çêra ino mewsîm inawa hetanê hunerkîyan îhtîwa keno ? Çêra kê ino mewsîmî de zerrîzîz benî ? Cewap zaf asan o. Çimkî ino mewsîm de seke xozayi(doğa) bi temamî mirena. Kê wexto ke teber ra ewnîyenî yew bêganeyi, yew bêkeyfeyi û bêşayîye yena çimanê kê ver. Teber de yew dram yew melankolîya est a. Ina melankolîya zî yew mehnaya hunerkîyi wenena payîzî.

Mewsîmê payîzî zî tewr zaf aşma teşrîna peyeni de bandora xo ma nawneno. Pelê daran roj bi roj kemîyenî, hewa serd beno û xozayi seke gan dana. Xususen wareyê Dîyarbekirî de mewsîmê payîzî esil bi xo ina aşmi de rîyê xo kê nawneno.

Ino çand seri est o mi xo ra fehm kerdo ke ina aşmi de tene darî pelanê xo nêrişnenî, tene xoza nêkewena hewnê mergî. Pelê mi zî rişenî, ez zî sey yew dara şalbêri zik û ziwa bena. Sebebê ey çîyo ez nêzana, labelê ina aşmi mi rê qet weş nîna. Payîzo pîl seke zereyê mi de qewmîyeno. Tehmê fekê mi qet çin beno.

Ino hîrê çar serî esto ke ina rewşi inawa ya. Beno ke dahîna ver zî her seri ina aşmi inawa vêretinî, mi vîr nîno. Labelê eşkerayo ke orte de çîyêko anormal est o. Beno ke astrolojî de cewabê ina rewşa mi est o, ez nêzana. La mi bi xo hema ino cewap nêdîyo. 

Payîz, semedê çand kesan ra inawa vêreno ez nêzana. Labelê goreyê mi, ‘’ê binê mewsîmî yê, payîz qehir o.’’.

Muhasebeyê Panc Seran

Panc seri ra ver aşma teşrîna verêni de mi heyatê xo de yew qeraro weş da û mi ino blog akerd. Ino qerar, qerarê tewr raştanê ra yewî yo ke mi heyatê xo de girewto. Ez ewro xo dima ewnîyena û pizeyo safî ra vana, çi weş ke mi ino blog akerdo.

Panc serî ra ver qerarê akerdişê ino blogî mi de nişka ra peyda bi û mi yew heyeceno şîrin reyde nuşteyo ewilîn nuşt. Ay wextan mi ra bivatinê, ti ko ino blogî de panc ser vîyarnî, qet mi bawer nêkerdinî. Labelê ina aşma teşrîna verêni reyde panc serî mi tîya de qedîyayî.

Ewtîya de panc serî xo temamkerdiş, mi de hîsê serkewtişî virazeno. Ez wexto ke inê cûmleyan nusena, hîso ke qelbê mi de tewr vîş virazîyeno, hîsê serkewtişî yo.

Hewlê xo reyde xirabê xo reyde mi panc serî temam kerd. Ino panc serî de yew aşmi bî ke mi nuşteyê a aşmi sereyê a aşmi de nuşt. Yew aşmi zî bî ke nuşteyê aye, aşma binê rê mend. Tayê aşman de zî moral û motîvasyonê mi ca de bi û mi di nuşteyê weşanayî. Labelê semedê her aşmi ra tewr tayê yew nuşte weşanayîş, mi rê sey yew odew bi. Eke ez nizdîyê peynîya yew aşmi ameya û mi hema nuşteyê a aşmi nêweşanayo, qelbê mi de aqilê mi de yew bêkeyfeyi, bêreheteyi virazîyaynî. Zereyê mi de yew hîsê temamnêbîyayîşî peyda bînê.

Ewro wexto ke ez xo dima ewnîyena, eke ez bi hawayo serkewte ino blog de sera pancini resaya, wesîleya qaydeyê ‘’her aşmi tewr tayê yew nuşte’’ reyde mi ino kerdo. Çimkî ino qayde yew bar milê mi wenaynî. Seke şima zî zanê semedê serkewtişê yew xebati ra, biqayde û biîstîqrar xebetîyayîş zaf mûhîm o. Mi zî rojo ewilîn ra xo rê ino qayde rona û biîstîqrar heta ewro mi dewom kerd.

Heto bîn ra sewbina çîyê estê ke dewomkerdişê ina xebati de tesîrê înan mi ser estbîyo. Înan re yew, wareyê nuştekî yê ziwanê kurdî de bêîstîqrareya xebatan a. Ê ke ziwanê kurdî reyde eleqedar benî weş zanê ke ino ware de bêîstîqrareyi, bi hawayo îstîqrar dewam keno. Yew kovari, rojname yan zî yew komxebati yew heyecan û daşinasnayîşo pîli reyde destpê kena. Labelê zafê di hîrê hûmari bile zor veynenî. Ina kemaneya wareyê nuştekî yê ziwanê kurdî, semedê ino blogî de dewom kerdişî ra yew quwwet dano mi. Kare nêmcetî û nêmxebatî, hewesê kesê ke wazenî semedê ziwanê kurdî ra çîyêk bikerî, şiknenî. Labelê mi de ina rewşi tam ters a. 

Yewna çîyo mûhîmo ke semedê îstîqrarê ino blogî ra hêz dano mi, eleqeyo kêmo ke nuşteyanê mi nawnîyeno yo. (Nuştox tîya de peşmirîyaJ) Ez raya ewilîn a ke behsê eleqeyê nuşteyanê xo kena. Eya, goreyê mi eleqeyo ke nuşteyanê mi nawnîyeno kêm o. Tayê nuşteyê mi estê ke 30-40 ray wanîyayî… Ino zaf yew hûmara şenik a. Kê wexto ke bi hawayo pêroyî ewnîyenî zî, acêr qayme her nuşteyê mi dormareyê 70-80 ray wanîyeno. Tabî ez wanîyeno vana, labelê inê hûmarî, hûmarê tiknayîşî yê. Beno ke tayê mêrdimî lînkê nuşteyan tiknayo, labelê bi temamî nuşteyî nêwendo yan zî qet nêwendo.

Nuşteyê ke ez ino blog de nusena ge ge yew di rojê mi gînê. Heta ke mi şina, ez sereyê xo ser dejnena û wazena ke çîyêko biqalîte biveja orte. Labelê hewna zî hûmara wendişê nuşteyan nêzêdîyeno. Beno ke ez tayê çîyan xelet kena, nêzana. Labelê ino problem, tene problemê mi nîyo, ez ino zî zana. Çimkî wareyê nuştekî yê ziwanê kurdî de problemê tewr girdan ra yewî zî kêmbîyayîşê eleqe yo. Ina rewşa xirabi beno ke moralê kesê ke ziwanê kurdî ser şuxulîyenî, bikêmna. Labelê ey mi ewtîya de zî tam ters o.  Hûmara wendişê nuşteyan mi rê qet mûhîm nîya. Raşta zî ez kêm kêm hûmara wendişê nuşteyanê xo ra ewnîyena. Labelê ez wazena ke nuşteyê ke ez ande înan ser o sereyê xo dejnena, wa dahîna vîş însanan biresî û dahîna vîş însanî înan ra havil biveynî.

Nika ez wazena nuşteyanê ino panc serî tesnîf bikera. Teşrîna verêni ya 2019î ra heta ewro ino blog de 67 heb nuşteyî weşanîyayî. Muhtevaya inê nuşteyan ez şina inawa îzah bikera:

-          5 nuşte: Rexneyê roman/hîkaye ûsn

-          12 nuşte: Sey estanik, mesela, deyîr, destan ûsn çîyê folklorîkî

-          15 nuşte: Ceribnayîşo edebî(deneme)

-          5 nuşte: Hîkaye

-          5 nuşte: Krîtîk

-          13 nuşte: Rexneyê fîlmî

-          8 nuşte: Vîrameyîş

-          4 nuşte: Nuşteyî sewbina nuştoxan

 

Bi hawayo pêroyî kê şinê 67 heb nuşteyan inawa tesnîf bikerî. 

Ewro ra pey amancanê mi ra yewî zî muhtewaya nuşteyan zêdnayîş beno. Heta ke mi şina ez dahîna nuşteyanê zengîn û rengînan reyde ko blog bixemelna.

Sey ino nuşteyê mi yewna nuşte, ewro ra panc seri dima ko ino blog de biweşanîyo. Yanî ez ino nuşte ra pey, inawa yew nuşte ko wexto ke des serî ino blogî qedîya binusa. Mela ez û şima ma pîya ay rojan biveynî. Mela linga ino blogî kerra ver nêkewa!

Ez tîya de ino nuşte qedinena û wazena ke cêr de ca bida nuşteyo ke tewr ewilî ino blog de ameyo weşanayîş. Ay rojî ra heta ewro panc serî vîyartî û zaf çî bedilîyayî. Ez semedê ino ra wazena ke şima panc seri tapa bera. Bêrî ma şêrî 27 teşrîna verêni 2019î…

27/10/2019 
Semedê Destpêkerdişê Ra

Semedê  xwu weş  îfade kerdîş, fikiranê xwu eşkera kerdiş, yew pelê înternet   akerdiş rewna mi vîr de yo. Ha ina roce ha ayê roce, mi tim sebixna û pawit, mi ecizeyi kerd. Axrik mi hîz da xwu û qeleme girewt  xwu dest. Şima zî zanê ke destpê kerdiş, nîmeyê serkewtişo. 
Pekî nîyetê mî çiyo? Ez wazena se bika?
Bi kilmî inê pelê xwu de ez her çî xwu nûsena.Yew sîndorê mî çino.Tîya de ez, kitaban, fîlman, belgefîlman û xebetanê zazakî ûsn. şîrove kena. Her çiyo ke mî waşt ez şîrove bika, ez kena. Qelema xwu tapa nêverdena. Mesela û hîkayeyan, idyoman, vateyê verînan û edetê kurdan ke mî eşnawitê, goştaritê, ez ewtiya de nûsena. Ez bi xwu awuqata. Hetta ke, gûcê qelema mî bes ke, ez meseleyanê hûqûqê, inê meseleyan ser şîroveyanê xwu û derheqê hûqûqê Tirkiya de zî nûsena. Beno ke şima inê humariteyanê mî ra teber, sewbina çiyan zî ewtîya de biveynî. Bi kilmî yew sîstematîk taqîp nêkena ez.
Kar û gûreyê bêqûsûr zî çino elbet.
La ino gûreyê mî de ko qûsûr dahîna zaf bo. Çinkî ziwanê ma hema tam nêronişto. Problemê çaresernêbîyayî zafi .Ez bî xwu zî tam hakîm ziwan niya. Ez semedê bonderbîyayişê zazakî hîç nêşîya yew qurs.Tena ez bi xwu kitaban ra bonder bîya. Semedê ino ra, ez nika ra efê xwu wazena şima ra. Qusir û xeta mî ra, ef û mexfîret şima ra. Ez şîroveyan, rexneyan û peşnîyazanê şima ra zî akerdeya û pawena. Nîyetê mi o yo ke, dêsê Zazakî de yew kerra zî ez rona. Eger ez serbikewa se, zaf keyfweş û zerrîweş bêna. Heta ke mî ra ame, ez xwu ver dana.Homa ardîmkar bo. 
Bêziwan cûye nêbena. 
Biciwîyo ziwanê ma. 
Biciwîyo Zazakî ,Kirdkî,Dîmilkî û Kirmanckî...!

TI GEDEYANÊ XO REYDE ZAZAKÎ QAL KENÎ ?

Sereyê tebaxê 2019î bi. Yew germê cehnimî estbi. Datê mi Evnasir û lajê ey Pîrani de yew qezaya trafîkî kerdi û wirdî zî birîndar bîbî. Datê mi hewaleyê Fakûlta kerd, lajê ey zî berd nêweşxaneyê Araştirmayi. Ina qaza ra yew roj dima ez şîya Dîyarbekir ke wirdînan dîyarmana. Ewilî ez şîya nêweşxaneyê Araştirmayi.

Van Gogh

Araştirma de mi dayzayê xo dî û ez odeyê ey ra vejîyaya, ameya korîdor. Korîdor de sey mi mêrdimê ke ameyî ziyaret, ronişte bî. Yew encika mi, çand heb datzayê mi û sewbina yew di mêrdimî weyra de bî. Mi înan reyde tereqnaynî ke mi dî o ame ma het. Linga raşta ey seqet bî û wexto ke rayîrraşînê sereyê destê xo yê raştî tim ina linga xo ra naynî. Herhal destê xo ra quwwet girewtinî. Rîyê ey de yew peşmirîyayîşê weş estbi. Wayirê yew rîyo rind bi û gijikê ey zî kêm kêm sipî bibi. Emrê ey dormareyê çewres çewres panc bi. Labelê emrê xo nênawnaynî.

Ame ma het û sere û çiman ser ma pêrinan tek tek persa. Akrabayê ke mi het bî hema hema pêrinan ey şinasna, labelê mi kerd nêkerd mi nişna ey vejo. Esil bi xo mi rê şinasî ameynî. Mi dahîna ver ino merdim dîbi. Labelê ne vîr ameynî mi key dîbî ne zî mi vîr ameynî mi kura de dîbi. Seke dahîna ver yew di ray mi ey hewnê xo de dîbi. Inawa şinasî ameynî rîyê ey.

Ma het tayê vindert û dima şi zereyê odeyê datzayê mi. A gami ez datzayan ra yewî ra persaya;

-          Gelo ino merdim kam o? Mi kerd nêkerd nêame mi vîr.

Encika mi nameyê ey mi ra va û dewom kerd;

-          Kufarb(yew dewa Pîranî ya) ra yo û ino heşt seri ke ha peyberî de yo. Newe veredîyayo.

A gami hêdî hêdî ame mi vîr ke ez kura ra ino merdim şinasnena. Seranê ke ez şînê Pîran lîse, tim ameynî mehlaya ma datanê mi het. O zî sey datanê mi sîyasetî de aktif bi û semedê ino ra ameynî datanê mi reyde têhet. Datê mi zaf ey ra hes kerdinî. Nika zî senî ke weyra de ame ma het, encika mi, datzayê mi zaf hûrmet ey nawna. Kê ca de ti ra fehm kerdinî ke zaf mêrdimêko pank o. Pankeya ey daybî rîyê ey ro.

O şi zere û ma teber de teraqa xo domnayi. Çand daqqayan dima vejîya. Ame ma het û va;

-          Ez semedê Evnasirî ra ewtîya ra şona Fakûlta.

Zatenî ez zî Araştirma ra gerek bişînê Fakûlta datê xo het. Mi ey ra va;

-          Ez zî şona Fakûlta keko, bî ma pîya şîrê.

Dima tek tek xatir encika mi ra û datzayan ra waşt, ma pîya vejîyayî Araştirma ra.

Senî ke ma binaya Araştirmayi ra vejîyayî, mi destpê kerd ez tira persan persaya. Mi merak kerdinî, tam çandi ser peyberî de mendo, kura de mendo, çîra mendo? Tek tek cewabê ino persanê mi da sebirî reyde. Seke encika mi zî vatbi heşt serî peyberî de mendo û ino yew hefte ra ver vejîyayo. Zafanê kinarê Karadenîzi de peyberan de mendo û hetê gardîyanan ra zaf ezît dîyo inê peyberan de.

Teraqi mîyani de mesela kewti sîyasetî. Ez persanê xo yê klasîkan persaya;

-          Gelo şima peyberî de zazakî wanaynî, zazakî xebetîyaynî ûsn ?

Persê mi zafanê inawa bî. Mi ey rexne kerdinî ke çîra ehemmiyet nêdaynî ziwan. O zî fekê weşî reyde goreyê xo cewabê mi daynî. Qalê ey ra kê fehm kerdinî ke vano, ewilî xoverrodayîşê polîtîk, dima xoverrodayîşê kûltir û ziwan. Vatinê serkewtişê polîtîk çinê bo serkewtişê kultirê zî nêbeno.  Cayêk de ez yew perso krîtîk ey ra persaya. Mi va;

-          Keko ti gedeyanê xo reyde zazakî qalkenî?

Labelê wexto ke ez ino pers persaya, mi va ko cewabê ey îllehîm pozîtîf bibo. Çimkî Kufarb de pîl bîyo û zazakîya ey tirkîya ey ra weşêr a. Herhal sey xo yew xanima zaza reyde zewejîyayo û îllehîm gedeyê ey zî weş zazakî zanê. Wexto ke perse xo persaya, inawa fikirîyaynî ez. Mi dî va,

-          Zazakî weş fehm kenî û ge ge qal kenî.

Mi vera inê cewabê ey de heyretê xo zor bela limit. O ke inawa va mi xo bi xo va, herhal cenîya ey zazakî nêzana ke gedeyanê xo reyde zazakî qal nêkenî. Labelê inawa yew mêrdimo polîtîk ke seran reyde peyberî de mendo, senî gedeyanê xo reyde ziwanê xo de qal nêkeno, ez şaş bîya.

Ma inawa yew teraqa weşî reyde Fakûlta resayî. Bile mi nêzana ay rayîr senî qedîya. Çimkî fekê ey zaf nemir bi û kê qayil bînê ke ey reyde bitereqnî. Ca de zera kê ey rê bînê germin.

Ay rojî dima mi mehla de yew di ray behsê ey akerd. Eylekê ma derheqê ey de zaf qalê weş kerdinî. Heta yewî va, pêro Kufarbi yew kinar, o yew kinar.

Çand aşmi dima rojêk ez dekewta Facebookî ke mi rê îstek erşawito. Mi qebul kerd û ez dekewta profîlê ey. Yew video bar kerdibi ke aîleyê xo reyde rojbîyayîşê yew gedeyê xo barkîn kerdinî. Mi video akerd ke full tirkî qalkenî yewbinan reyde…

Seran dima yew roj datê mi Evnasir reyde ma teraqnaynî ke ez persaya ey ra, mi va;

-          Dato ay merdim nêaseno, xebera şima ey ra est a? Rewşa ey senîn a?

Dato va;

-          Ey rê yewna dosyaya sîyasî ameyi akerdiş û o zî şîyo Yunanîstan. Aşman reyde weyra kamp de mendo û dima xo Swîs(Îsvîçre) resyano. Nika weyra de maneno.

Ez rewna ra nêdewketinî Facebook. Dato ke inawa va mi Facebook rona û ez dekewta hesabê ey. Ez dekewta ke çi biveyna… Swîs ra çand heb fitrafê xo bar kerdbî ke tek telê sîya nêmendo gijikê ey de. Sipî bîyo se vewri… Ey reyde 2019î de têhet ameyîşî ma ser ra di hîrê serî yan vêretbî yan nêvîretbî. Ande wextêko kilmî de senî gijikê ey ande sipî bîyo aqilê mi nêgirewt.

Mi hesabê ey tikêna stalk kerd ke wextirawext fitrafê Kufarbi bar kerdbî…  Koyî, dereyi, leweyî, qorîyî ûsn yê Kufarbi bar kerdbî tim… Yew wextî ra pey mi dî ke gedeyê xo zî girewtî xo het.

Ay rojî ra pey ez key dekewtinê Facebook, hesabê ey ra ewnîyaynî. Her ewnîyayîşê mi de sewbina fitrafê Kufarbi bar kerdbî…