RENÇBER EZÎZ Û DEWRÊŞ BABA SERRO TAYÊ VATEYÎ

Her millete pê tayê çîyan est bena, estbîyayişê xo domnena û ameyox rê manena. Inê çîyê, sey ziwan, kûltir, orf û edet ûsn ê. Kûltir semedê estbyayişê yew millet rê zaf çîyêko mûhîm o. Nasnameyê a millete, kûltir de eşkera beno. Pekî kûltir senî ameyoxî rê maneno, ameyoxî reseno? Pê ziwanî. Pê nuştişî. Pê vatişî... La kam vano, kam nuseno, kam qal keno? Ewtîya de sey yew pirdê tarîxî; roşnvîr, deyrbaz, hûnermend û xebatkarê ay ziwanî yenê vera ma. Zazakî de wesfeyê Rençber Ezîz û Dewrêş Baba tam wîna yo. Ê wirdî sey yew pirdî, xora ver û xo dima pêra besto. Hîşê wextan pêra besto. Bîyê hîşê şarê xo. Wirdî zî hîşê şarê xo de herind verdaya. 

Wirdî roşnvîrê ma zî hema hema yew wext de emir kerdo. Ma nêzanî xebera înan yewbinan ra bîya yan nêbîya, la Rençber Ezîz goreyê Dewrêş Baba dahîna ciwan bîyo û dahîna taye emir kerdo. Emirê wirdînê zî xurbeteyi de qedîyaya. Emirê wirdînê de çîyê ke pêmanenê gelek zaf î. Dewrêş Baba pîrik û kalikanê xo ra qirkerdişê Dêrsim'î goştarit û pîl bi. Aîlêyê ci zî macîrê Dêrsim o. Dêrsim ra wenenê û yenê Gimgim de vindenî. Weyra de emirê xo domnenî. Gimgim de pîl beno. Sey nameyê xo, o yew dewrêş o. Çîyê ke dormareyê ci de qewmîyenê, bala ci ancenî. Zehmetîya kurdeyi, bindestîya kurdan, bandora ina bindestîye, macîreyi ûsn. Her çî sero vano. Çîyêko zor be ci şîyo yahût weş ba ci şîyo, ferq nêkeno. O tam yew deyrbazê şarê xo yo. Bitirkî yew halk sanatiçisi yo. Ge eşq sero vano ge Kurdistan sero ge zî yew serebûto ke sereyê ci ra vîyarto sero. Zazakî zaf weş şuxulneno. Îdyom û vatişkîyê zazakî rê hakîm o. Hunerê pêardişî ci, biquwwet o. Vateyanê deyiranê ci de cuya kurdan xo eşkera kena. Ha merdim cuya kurdan wend ha zî deyiranê ci. Tene zazakî ney, kurmancî û tirkî zî deyiran vano. Ziwananê bînan zî zaf weş şuxulneno. Mekteb nêwendo la tirkî zî weş zano.

 Dewrêş Baba sero kê eşkenî vacê ke o deyrbazê cayî yê şarî xo yo. Yanî bitirkî yerlî halk sanatçisi. O ewilî wareyanê xo sero tesîr kerdo. Gimgim de, Muş de. Bandora ci sey Rençber Ezîz hîra nêbîya. Mavacî o hûnermendo klasîk bîyo. La Rençber Ezîz hûnermendo modern bi. Vengê Ezîz'î Çewlig ra vecîya, Ewropa resa. Çar parçeyê Kurdistan'î de vengê ci lerzîya. Rençber Ezîz zî mehnaya polîtîk de atmosferêko xirab de hûnerê xo serro destpê kerd xebitîya. Çîyê ke dormareyê ci de qewmîyayî, eyrê zî bîyê sey sermaye. O înan ra çera. Dexwaya Kurdistanî bena, sîyasetê Tirkîya beno, eşqê cinîkêk beno... Babeta hûnerê ci teng nêbî. Cuye ey rê, goreyê ma hemînan dahîna zehmet destpê kerd. Şenikeya xo de çimê xo kerdî vîn. La ino ey rê nêbî engel. O semedo ke Rençber Ezîz bibo amebi dîna û gerek bibînê. Xebatkareya xo reyde şi Îstanbul. Weyra de hûnerê xo aver berd. Raştê atmosferanê tewir bi tewiran ame. Inê ey rê bîyê sey çime. O zî inê çimeyan ra zana aw bişimno. Xorteya xo de raştê riyê dewlete ame û welat terk kerd şi ewropa. Xurbeteyi qirika ey zî tewişti. La her nebaşî, xo reyde yew başî ana. Rençber'ê ma Ewropa da hûnerê xo dahîna aver berd. O edî bibi roşnvîrê Kurdistanî. Weyra de dahîna rehet nuştinî û vatinî. Cayîyîye(yerlîlîk) ra xelesîyabi edî. Hûnerê xo bimetodanê modern reyde îcra kerdinî. O toplumcu-gerçekçî bi. Nêheqî û zûlmkarî rê bêveng nêmendinî. Deyiranê xo reyde, ziwanê şarê xo bînê. Ziwanê erdê welatê xo bînê. Fekê Çewligî bêqusir û fesîh şuxulnaynî. 

Goreyê Dewrêş Baba, Rençber Ezîz hûnerê xo dahîna modern îcra kerd. Rençber Ezîz binameyê Hesreta Azadî yew albûm zî vet. Dewrêş Baba deyiranê xo bi sirûştekî vatinî û amatorkî qeyd bînê. Deyira ci ya ke profesyonelkî ameya vatiş, çina. Dewrêş Baba sey zafê hûnermendanê kurdan, hûnermendo klasîk bi. Zafê hetan ra zî wirdî hûnermendî ma pêmendinî. Mavacî wirdî pîya fekê wareyê xo şuxulnaynî. Zatenî wextê înan de yew zazakîya standarde çinê bî. Wirdî pîya hem zazakî hem kurmancî hem zî tirkî vato. 

Wîna hunermendî komela xo rê benê sey çilayêk. Xebata înan bena hîşê komela înan. Her komele zî ewilî pê hunermendoxanê xo şinasîyena. Inê wirdî hunermendê ziwanî ma, xebata xo reyde ziwanê xo aver berdo. Vengê zazakî bîyê wirdî bîya. Ewro ma rê kuweno ke ma înan sero dahîna xebat û cîgerayişê pêt bikerî. Hema zafê kird, Dewrêş Baba ra zî Rençber Ezîz ra zî bêxeber î. Zazakî bêwahar menda la îcab keno ke xebatkarê ci bêwahar nêmanî.