24 Kasım 2019 Pazar

FÎLMÊ PHÎLADELPHÎA

                                           EKE EDALET ÇÎNO, HÛZIR ÇÎNO!
  

Pawitoxo gay Andrew Beckett yew bûroyê huquq de xebitîyeno. Demêk  dima vîrûsa HIV gêno. Wexto ke fark beno AIDS o, karê ra fînîyeno. Ey ra sebebê karê ra fînîyayişê, sewbina vacîyeno. La o emîn o ke semedê şinasnameyê xwu cînsî ra karê ra fînîyayo. Semedê ino ra, qerar dano ke ay bûro rê dawa ako. Semedê ina dawa ra ci rê pawitoxek lazimo. Hetê new pawitoxan ra, semedê şinasnameyê xwu red beno, labelê peynî de Joe Miller tewişeno. Miller ewilî bêzerrî yo. Çimkî o zî homofobîk o û hetê Beckett ra verhûkûm(önyargılı) o. Labelê wextê re di fikirê Miller bedilîyenî û çer destan re di ina dawa tewişeno.Tersê ci şikîyenî. Beckett zi edalet dima kewto û bêaman yew  xwuverdayiş keno.Yew dawaya  pîl ke komel mîyan de cayê merdimo homoseksûel û biAIDS mûnaqaşa kena, destpê kena.

Fîlm, mottoyê xwu, destpek de nûşteyo ke berê asansori ser nûsîyayo de eşkera keno: "Eke edalet çino, hûzir çino!"
 Beckett hem gay o hem zî biAIDS o, di hetê ra nefretê komel kaş keno xwu ser. Çîyo ke mûhîmo, terzê ciwîyayişê kesan ra ewnîyayişê komel û însanan o. Fîlm ino binge ser berz beno. Yew qarîyer û yew heyato zaf rind, semedê tercîhê şinasnameyî cînsî, senewa bedilîyeno?
Fîlm cewabê ino pers weş dano. 
Pawitox Miller ewilî nêwazeno wekîleya Beckett bîgîro xwu ser. Labelê wexto ke şinasnameyê Beckett ra dişmeneya komelî veyneno, fikirê cî bedilîyeno û yew partîya hemcînsan dîma yew persê Beckett ser ageyreno ci ra vano ke: "Wexto ke kes sey mi, sey zafanê merdimê ino welat, ewtîya de pil bi, derheqê terzê ciwîyayişê însanan de mûnaqaşa nêkeno."
Bedîlyayişê fikirê Mîller zî, temaya fîlm dewlemend keno.
Fîlm wayirê herikîyayişêk giran o. Semedê ino ra kesê ke eleqedarê babeta fîlm nêbî, beno ke eciz bibî. Kî semedî kemaneyâ fîlm ra şinî ino xusus vacî. Giranîya herikîyayişî.               
Semedê babet û kaybazeya kaybazan temaşeyî ino fîlm îcab keno.
Semedê nêweşî ra fîlm de rîyê Beckett wextê re di bedilîyeno û pilisîyeno, beno kokim. Ino xûsûs de maqyajê Beckett zaf serkewte asa mi rê. Mi zaf begom kerd. Ez badê ewnîyaya ke beşê tewr baş maqyajê de adayê xelata Oscar bîyo. 
Fîlm de sahneyo tewr baş, Beckett ke destêk ci de şişaya serûmî û mûzîkê opera re di dans keno û bermeno, bi. 
Tom Hanks vernî ra heta peynî, kaybazeya pîl arda meydan. Zatenî ino kaybazeya xwu re di beşê kaybazo camêrd o tewr baş de xelata Oscarî gîrewta.
Yanî Tom Hanks rolê Beckett re di hewna ma şaş nêkeno. Des fineno kam fîlm, heqê ci dano. Semedê ino ra, fîlmo ke ey tede kay keno, goreyî mi yew game aver de yo.
Denzel Washington, Jason Robards û Antonîo Banderas zî xeylêk weş kay kerdo. Kaybazeya kaybazan ino fîlm ardo ina dûşte.
Fîlm deyira Bruce Sprîngsten "Streets of Phîladelphîa" re di beşê mûzîkê tewr başê de zî xelata Oscarî girewta. Yanî di beşê de xelata Oscarî girewta. Sewbina 18 hebî xelatî girewtî û 22 beşê de aday bîyo.
Rejîsorê fîlmî Jonathan Demme zî beşê rejîsore tewr baş de wayirî xelata Oscar o. Ina xelati zî Bêvengîya Bizikan (Kuzularin Sesizliĝi) re di girewta. Heskerdoxê sînema ko ino fîlmê ci weş bîzanê.
 Fîlm rê Notê Mi:
 Notê fîlmî  IMDb de 7.7/10 ,
 Keyepelê Beyazperde de 4.3/5 o. 
Notê mi zî 7.5/10 o.

 Şima şinî listeya fîlmanê xwu de yewna fîlm binûsî. Bimanê weşî de!

1 yorum: