SERNEWE

Wareyê ma de sernewe, goreyê teqwîmê rûmîyi bimbarek benî. Ma heta wextê nizdîyan zî serneweyê teqwîmê mîladî de tû çalakî nêkerdinî. Inê serranê peyênan de edî hem serneweyê teqwîmê mîladî de hem zî serneweyê teqwîmê rûmî de çalakîyî yenî viraştiş.

Sernewe de çalakîya tewr pîli koseyey a. Koseyeya ke sernewe de bena, koseyeya veyveyî manena. Tayê xortî xo xemilnenî û riyê xo gînê. Beyntarê xo de yew xorti zî sey vêki xemilnenî. A vêki gînê beyntarê xo û ber bi ber geyrenî. Koseyanê verênan yew deyzini girewtinî sereyê yew vaştirî ra bestinî, tîj kerdinî û tim xo dest de têwşanaynî. Eke dewijan ra kes têkilê vêki bibînê, koseyan pey a vaştirî daynî piro. Inawa vêki miqat kerdinî. Koseyê nikayînî, çuweyan reyde vêki miqat kenî.

Verê dewijan tene sey bastîx, hinarî, kesme, helawî ûsn çîyan daynî koseyan. Wextê verênan de pere dayîş çinê bi labelê nika edî pere dayîş zî vila bîyo. Dewijî koseyan  ra vanê ‘’kaybikî ma dima çî danê şima’’. Ge ge vatişê dewijan reyde ge ge zî xo bi xo koseyî govendi gînê.  Ina govendi, ge ge fekberê dewijan de ge ge zî zereyê keyê înan de bena.

Koseyanê verênan tewr peynî de çîyo ke pêser kerdo, berdinî yew keye û wayirê ay keyeyî pey ay çî koseyan rê ‘’pelxaçi’’ viraştinî. Nika, koseyî çîyo ke pêser kerdo, beyntarê yewbinan de parekenî.

Tayê dewanê de dewijan tene dewa xo mîyani de semedê koseyeyi geyraynî, tayê dewan de zî dewijî tene dewa xo de ney, semedê koseyeyi ra sewbina dewan zî şînê. Yew wextê verêni de dewijî heranê xo weyniştinî, lûlî û elboneyê xo cenaynî û roj bêtim dewi bi dewi geyraynî û koseyeyi kerdinî. Ge ge orteyê teştareyi berê dewijan kutinî.

Wextê verênan de sernewe de geyrayîşê koseyan dormareyê hîrê roj ramitinî. Ewro edî tena şewa serneweyî de geyrenî.

Tayê dewan de zî dewijan sernewe de koseyeyi nêkerdinî. Sernewe de aşikî yan zî sewbina dewan ra koseyî ameynî inê dewan. Aşikî sernewe de dawil û zirna reyde ameynî ber bi ber geyraynî û vatinê ‘’sala nu, heqê me bide!’’.  Dewijan zî vatinê ‘’heta ke şima kaynêkerî ma çî nêdanî şima’’.  Aşikan yew dewi de mexrebî destpê kerdinî heta orteyê şewi inawa geyraynî. Dewijî zî înan reyde govendi girewtinî.  Aşikan wextê sernewe de her şewi inawa şînê yew dewi. Dewijan sey bastîx, hinarî, kesme, helawî ûsn çîyan daynî aşikan. Çîyo ke dewijan daynî aşikan, ti ra vatinê ‘’geşt’’. Wexto ke edî aşikî semedê sernewe ra geyrayîş caverda, her dewi de dewijan bi xo destpê kerd koseyeyi kerdinî.

Sernewe de dewijan xele tirnaynî, helawi mîyani kerdinî û inawa ‘’qawit’’ viraştinî û werdinî.

Sernewe de tayê dewan de gedeyî û xortî şînê yew bano berzî ser o û yew gilzeyê velgî yan zî yew gilzeyê çaran veşnaynî. Dima ay gilzeyo ke veşeno, hewanaynî û yew aîle yan zî yew babi ke xo rê sey rakîb dînê, ti ra vatinê ‘’wa kila ma keyê şima ser o ba!’’. Na ra vatinê ‘’kila hajîyan’’.

            Derheqê koseyeyi de çîyo tewr ewilîno ke yeno mi vîr, kutişê koseyan bi. Yew şewa serneweyi de ma keyê datê xo de bî. Gedeyê datê mi û ma çand heb way û birayî. Nişka ra koseyî dekewtî zereyê odeyî û pey çuwayanê xo birayê mino pîlî, datza û datkeynaya mi kutî. Zûrî ra zî ney ha, kê vatinê qay ma dişmenê înan î. Zereyê dewi ra ameybî û nîyetê înan çî arêkerdiş nêbi, kutiş bi. Ez a şewi 7-8 serre bîya çinê bîya. 

            Wexto ke ez tikêna pîli bîya mi hefteyan ra ver koseyeyi pawitinî. Şewa serneweyi de ma çand embazî yewbinan têbestinî, çimê xo digîrnaynî û keye bi keye geyraynî. Labelê ma mehlaya xo ra vêşîr tene şînê lojmananê mektebê YÎBO'yî. (Ma bi xo zî ino mektebî de wanaynî.)Mehla de cîranan zafanê meywe, çerez ûsn çîyê werdî daynî. Labelê lojmananê mektebî de malimê ma estbî û înan tim perey daynî ma. Yew yew ray malimê zaf tersaynî cilanê ma ra û qijaynî, berê xo rîyê ma ra padaynî.

            Pîlê ma, ma teşwîk kerdinî semedê koseyeyi ra. Eke ma bivejeynî koseyeyi yan zî koseyî biameynî key ma, keyfê ma û ey pîlanê ma ameynî. Mehla ma ra caran koseyan destveng nêageyraynî. 

            Ewro zî şewa serneweyan de koseyeyi wareyê ma de dewom kena û gedeyî xo têbestenî, vejîyenî koseyeyi. Kultirê mayo verêni ra sey koseyeyi kêm kêm edetî estê ke ewro hema zî inawa yenî caardiş.

---